پس از پشت سر گذاشتن معاملات نسبتا رکودی طی روزهای گذشته، بازار سهام معاملات دیروز خود را با قدرت بیشتری آغاز کرد و با گام نهادن در مسیر صعودی موفق به فتح مجدد کانال ۹۸ هزار واحدی شد. به این ترتیب حدود ۶۰ درصد از نمادهای معاملاتی بورس تهران با رشد قیمت همراه شدند تا زمینه رشد ۲/ ۰ درصدی نماگر این بازار را فراهم آورند.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،در حالی‌که شاخص کل بورس تهران از دوشنبه هفته گذشته و طی 5 روز کاری متوالی روند نزولی قیمت را تجربه کرده‌ بود، در معاملات یکشنبه رشد اندک شاخص کل را شاهد بودیم. نزول قیمت‌ها تا کف‌های روانی عاملی برای افزایش نسبی تقاضا در نمادهای بزرگ بازار بود. چشم‌انداز بهبود سودآوری شرکت‌های بورسی به حمایت از قیمت سهام آمده و مانع از افت بیشتر قیمتی شده است. از سوی دیگر با وجود بهبود نسبی تقاضا و رشد شاخص صنایع بزرگ و پیشرو ماه‌های اخیر به‌خصوص در نیمه دوم معاملات اما همچنان فشار عرضه مانع از شکل‌گیری روند صعودی پایدار شد.

بر این اساس می‌توان گفت گرچه انتظار برای بهبود سودآوری شرکت‌های بزرگ و همچنین افت قیمت‌ها در ماه‌های اخیر انگیزه خریداران سهام را تقویت کرده است اما همچنان سهامداران از افت بیشتر قیمت سهام در مواجهه با ریسک‌های احتمالی آتی هراس دارند و این موضوع عرضه سهام را قدرتمند نگه داشته است. به این ترتیب در جدال انتظارات از آینده سهام، رشد اندک قیمتی را در معاملات دیروز تجربه کرد.در این میان در میان نمادهای بورسی رشد قیمتی نمادهای کوچک‌تر بار دیگر جالب‌توجه بود. موضوعی که با نگاهی به شاخص کل هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) قابل درک است. به این ترتیب طی معاملات دیروز در حالی‌که شاخص کل رشد 2/ 0 درصدی را تجربه کرد، شاهد رشد حدود 6/ 0 درصدی شاخص کل هم‌وزن بودیم. فعالان بورس تهران به‌صورت سنتی در فضایی که بازار از دوره رونق فاصله می‌گیرد به سمت نمادهای با ارزش بازار کمتر که امکان جولان نقدینگی در آنها وجود داشته باشد، حرکت می‌کنند. این‌چنین حرکت‌های سفته‌بازانه با بهانه‌های مختلف و به منظور کسب سودهای حداکثری در کمترین زمان ممکن رخ می‌دهد. معاملات این‌چنینی سهام چون معمولا بدون پشتوانه بنیادی دنبال می‌شود، معمولا برآیند صفر را در میان‌مدت به‌همراه دارد (بررسی روند میان‌مدت حاکی از این موضوع است که سود برخی از معامله‌گران در نتیجه زیان سایر خریداران در سطوح بالای قیمتی رخ می‌دهد). این نکته برای معامله‌گران سهام قابل‌توجه خواهد بود که رشدهای افسارگسیخته و بدون‌پشتوانه بنیادی ریسک زیادی برای سرمایه‌گذاران به همراه خواهد داشت.
رشد آرام بزرگان بازار

همان‌طور که اشاره شد روند روز گذشته بورس تهران نشان از تقویت انگیزه خریداران در نمادهای بزرگ دارد. در این میان احتمال کوچ نقدینگی از سهام بزرگ بورسی به سمت کوچک‌ترها نیز وجود دارد. همچنان نمی‌توان درخصوص ایجاد یک روند صعودی بادوام در نمادهای بزرگ بازار سخن گفت. گرچه وضعیت کنونی متغیرهای بنیادی حامی قیمت سهام خواهند بود اما همچنان چشم‌انداز مبهم از وضعیت این متغیرها در کوتاه‌مدت مشاهده می‌شود که مانعی در برابر رشد قیمتی پایدار در این نمادها است. عرضه سهام در این نمادها عامل محدودکننده رشد پرشتاب بزرگان بورسی است. در مقابل نیز در زمان افت قیمتی بزرگان بازار، کوچک‌ترهای بازار شاهد موج نقدینگی از سمت سرمایه‌گذارانی خواهند بود که با سودای کسب بازدهی‌های قابل‌توجه به سمت این نمادها حرکت می‌کنند.

شاخص بورس در ماه‌های اخیر به واسطه رشد قیمتی نمادهای بزرگ روند صعودی را تجربه کرد. در شرایط کنونی همچنان وضعیت متغیرهای بنیادی برای حمایت از سودآوری این شرکت‌ها مساعد به‌نظر می‌رسد، با این حال تردید درخصوص وضعیت آتی متغیرهایی مانند روند نرخ دلار، وضعیت بازارهای جهانی و همچنین ریسک برجام تردید را میان معامله‌گران افزایش داده است. در این‌خصوص گرچه نرخ دلار طی روزهای اخیر سقف 4800‌تومان را نیز تجربه کرد اما بسیاری نسبت به پایداری سطوح کنونی با توجه به سیاست کلان و تصمیم بازارساز در سرکوب نرخ ارز تردید دارند. در بازارهای جهانی نیز یکی از ریسک‌های موجود عبور از فصل سرما و افزایش فشار بر قیمت کالا در بازار جهانی است. این عوامل در کنار ریسک موجود در توافقنامه برجام باعث‌شده که فعالان بازار سهام در خریدهای خود تامل بیشتری به خرج دهند.
تردید در روند بازار ارز

طی روزهای گذشته شاهد رشد نرخ دلار تا سقف 4800 تومان بودیم تا رشد این ارز از ابتدای دی تاکنون از 13 درصد فراتر رود. در چنین شرایطی اما باید دید بانک مرکزی چه سیاستی را در پیش می‌گیرد. در صورتی که طی روزهای آتی، شاهد اعمال سیاست‌های کنترل نرخ ارز از سوی دولت باشیم، احتمال باقی‌ماندن نرخ دلار در سطوح فعلی بعید به نظر می‌رسد. با این حال این رویه در هفته‌های اخیر نیز مشاهده شده و موفقیت چندانی نیز در قبال آن به دست نیامده است. بر این اساس در صورت عدم موفقیت سیاست سرکوب ارز، اتخاذ سیاست‌های کنترلی توسط بانک مرکزی با نزدیک شدن به اعلام‌نظر مجدد ترامپ درخصوص برجام در بهار 97 منطقی نخواهد بود. پیش از این یعنی درست قبل از تصمیم‌گیری رئیس‌جمهوری آمریکا درخصوص برجام و تمدید یا عدم تمدید تحریم‌های هسته‌ای ایران در دی ماه، شاهد شروع رشد محسوس نرخ دلار در بازار آزاد بودیم. در وضعیتی که انتظارات عمومی از نرخ دلار در مقابل با ریسک بازگشت تحریم‌های اقتصادی صعودی است بازارساز ریسک کنترل نوسانات همگام با عرضه سنگین را نخواهد پذیرفت. در این شرایط هر چه میزان عرضه سنگین باشد اما انتظارات موجود باعث ایجاد تقاضای قدرتمند خواهد بود.بر این اساس در حالت منطقی بانک مرکزی احتمالا تمام تلاش خود را در هفته‌های آتی برای سرکوب نرخ دلار به کار گیرد. در غیر این صورت اگر سیاست سرکوب نرخ دلار به موعد تصمیم‌گیری دوباره ترامپ (اوایل سال آینده) نزدیک شود این ریسک وجود دارد که با اعمال این سیاست، نرخ دلار مانند فنری فشرده شده عمل کند و اثرات این سیاست کاملا حذف شود.
مروری بر بازگشایی بازارهای جهانی

روز گذشته با بازگشایی بازارها، شاهد اصلاح نسبتی و غیرملموس بهای فلزات اساسی بودیم. در این خصوص دیروز مس رشد ناچیزی را تجربه کرد و 7090 دلار در هر تن معامله شد. روی نیز که در ساعات معاملاتی بورس تهران با اصلاح جزئی مواجه شده بود، در ادامه رشد نامحسوسی را تجربه کرد و به 3520 دلار در هر تن رسید.روز جمعه با انتشار آمار اشتغال آمریکا و افزایش اشتغال بیش از پیش‌بینی‌ها (200 هزار شغل جدید) و همچنین ثبت بیشترین رشد سالانه نرخ دستمزد از پیش از بحران مالی، شاهد تقویت شاخص دلار بودیم. جو مثبت ایجاد شده در این خصوص، روز گذشته نیز ادامه پیدا کرد. موضوعی که تردیدها را افزایش داد و عامل حمایت از شاخص دلار شد. در کنار این موضوع نزدیک شدن هر چه بیشتر به تعطیلات سال نو در چین بر تقاضای فلزات سایه افکند. در بازار سهام جهانی نیز پس از ثبت رکوردهای قابل توجه ریسک‌گریزی معامله‌گران افت نسبی قیمت‌ها را به دنبال داشت تا بازارهای سهام از رکوردهای پیشین خود فاصله بگیرند.
کوچ احتمالی نقدینگی به سمت کوچک‌ترها

احتمال کم‌نوسانی نمادهای بزرگ در تقابل عرضه و تقاضا همچنان وجود دارد. ممکن است تا زمانی که بازار سهام اطمینانی نسبی از برخی اتفاقات پیرامون خود همچون نرخ دلار و وضعیت قیمت‌ها در بازارهای جهانی کسب کند، شرایط کنونی ادامه پیدا کند، البته در این میان احتمال واکنش زودتر از موعد فعالان بازار به متغیرهای بنیادی وجود دارد. در حال حاضر علاوه بر معامله‌گرانی که بر اساس مولفه‌های بنیادی به جمع سهامداران نمادهای بزرگ بازار سهام پیوسته‌اند، برخی از سرمایه‌گذاران نیز با رویکرد کسب سود در کوتاه‌مدت در گردونه معاملات این نمادها قرار گرفته‌اند. حال در شرایطی که سهام بزرگ در محدوده خاصی نوسان می‌کند، دیگر از جذابیت گذشته برای سفته‌بازان برخوردار نیست. به این ترتیب طبیعتا شاهد حرکت این جنس از نقدینگی به سمت نمادهای کوچک بازار که از امکان نوسان‌گیری برخوردارند، هستیم. در اینجا نگاهی به روند قیمت سهام از ابتدای دی تاکنون نشان از کسب بازدهی حداکثری توسط نمادهای کوچک بازار دارد. به‌عنوان نمونه نماد معاملاتی «انرژی3» در این بازه زمانی رشد 106 درصدی را تجربه کرده است. «زنگان» از دیگر نمادهای فرابورسی است که با کسب بازدهی 99 درصدی از ابتدای دی تاکنون در صدر نمادهای سهامی قرار دارد. «فنورد» نیز در همین بازه زمانی رشد بیش از 58 درصدی را تجربه کرده است. این دسته نمادها با موج‌های نقدینگی و با بهانه اخبار مثبت مسیر صعودی را در پیش گرفته‌اند. نمادهای کوچک‌تر به‌صورت سنتی مکانی برای جولان نقدینگی است و به ندرت پشتوانه بنیادی پیرامون این نمادهای معاملاتی یافت می‌شود. در حالی‌که این نمادها با رشدهای قابل توجه خود همچنان زمینه را برای جذب نقدینگی بیشتر فراهم می‌کنند اما باید به این موضوع اشاره کرد با ضعف عوامل بنیادی به تدریج باید در انتظار تخلیه هیجان در این نمادها بود که معمولا زیان‌های سنگینی را برای معامله‌گران به همراه دارد. در این شرایط اما باید توجه داشت عمده این نمادها به واسطه اخبار داغ و بدون پشتوانه بنیادی در مسیر توجه فعالان بازار قرار گرفته‌اند.
در بازار چه گذشت؟

همان‌طور که اشاره شد، در دادوستدهای روز گذشته شاخص کل بورس تهران 225 واحد (معادل 2/ 0 درصد) رشد کرد و به رقم 98 هزار و 33 واحد رسید. در این روز نماد معاملاتی ملی صنایع مس ایران، گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید، ایران خودرو و فولاد مبارکه اصفهان در صدر نمادهای با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص کل بازار سهام قرار گرفتند. در مقابل اما نماد معاملاتی شرکت‌های بانک کارآفرین و آسان پرداخت پرشین مانع از رشد بیشتر این نماگر شدند. ارزش معاملات نیز هر چند روز گذشته با رشد حدود 11 درصدی نسبت به روز یکشنبه به 150 میلیارد تومان رسید؛ اما همچنان در محدوده نازلی قرار دارد.

روز گذشته شاهد رشد عمومی قیمت‌ها در اغلب صنایع بورسی بودیم. به این ترتیب بررسی روند صنایع بورسی در این روز نشان می‌دهد از 38 ‌صنعت مورد بررسی، شاخص 21 صنعت با رشد همراه شد و 14 صنعت نیز معاملات روزانه خود را با افت پشت سر گذاشتند. (شاخص 3 صنعت بدون تغییر ماند). بیشترین بازدهی‌های دیروز بورس تهران از آن گروه ساخت دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی شد که به واسطه رشد قابل تک نماد خود (لپارس) بیشترین بازدهی (حدود 5 درصد) در میان صنایع بورسی را کسب کرد. پس از آن نیز گروه ساخت محصولات چوبی با تک نماد «چفیبر» با رشد 2/ 4 درصدی همراه شدند. در مقابل اما زراعی‌ها با تحمیل زیان حدود 3/ 2 درصدی به سهامداران خود در قعر جدول بازدهی روز گذشته صنایع بورسی قرار گرفتند.

در عین حال روز گذشته خودرویی‌ها با دادوستد 234 میلیون سهمی به ارزش 29 میلیارد تومان بیشترین حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند. بیشترین افزایش قیمت روز گذشته بورس تهران نیز به نماد معاملاتی شرکت‌های قطعات اتومبیل ایران، عمران و توسعه فارس، گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو و بهنوش ایران اختصاص پیدا کرد. در مقابل اما نماد معاملاتی شرکت‌های بانک کارآفرین، تولیدی کاشی تکسرام، خوراک دام پارس و گلتاش بیشترین کاهش قیمت دوشنبه بورس تهران را تجربه کردند.
همگام با بازیگران بازار

روز گذشته خالص تغییر مالکیت میان بازیگران اصلی بازار به سمت سهامداران حقیقی بازار رقم خورد. به این ترتیب دیروز حدود 3 میلیون سهم و در مسیر حقوقی به حقیقی جابه‌جا شد. این جابه‌جایی‌ رقمی معادل 4 میلیارد تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌گران حقیقی‌ منتقل کرد. بیشترین میزان خالص خرید در معامله‌گران حقوقی اما به نماد معاملاتی شرکت آهنگری تراکتورسازی ایران اختصاص داشت. به این ترتیب دیروز حدود 5 میلیون و 300 هزار سهم «خاهن» به ارزش 2 میلیارد و 900 میلیون تومان به پرتفوی حقوقی‌ها منتقل شد. پس از «خاهن»، بیشترین خالص خرید حقوقی‌ها در نماد معاملاتی تامین سرمایه امید شکل گرفت. به‌طوری‌که خالص خرید حقوقی‌ها در نماد «امید» به حدود 6میلیون سهم به ارزش یک میلیارد و 100 میلیون تومان رسید.

در آن سوی بازار نیز حقیقی‌ها بیشترین تحرک خود را در نماد معاملاتی شرکت‌های ایران ترانسفو، معدنی و صنعتی گل‌گهر و فولاد مبارکه اصفهان دیدند. به این ترتیب دیروز افزون بر 7 میلیون سهم «بترانس» به پرتفوی سهامداران حقیقی منتقل شد. این جابه‌جایی رقمی معادل 4 میلیارد تومان به پرتفوی این گروه از معامله‌گران منتقل کرد. «کگل» نیز دیروز مورد توجه سهامداران حقیقی قرار گرفته است. نماد معاملاتی شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر در این روز شاهد تغییر مالکیت یک میلیارد و 200 میلیون تومانی به نفع این معامله‌گران بود. در «فولاد» نیز 4 میلیون و 100 هزار سهم به ارزش یک میلیارد و 200 میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی منتقل شد.در میان صنایع 38 گانه بورس تهران نیز بیشترین معاملات سهامداران حقیقی بازار روی نمادهای گروه ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی و همچنین پتروشیمی‌ها متمرکز شد. به این ترتیب دیروز خالص تغییر مالکیت گروه ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی افزون بر 3 میلیارد و 900 میلیون تومان و به نفع معامله‌گران حقیقی بازار رقم خورد. پس از آن نیز بیشترین خرید حقیقی‌ها در میان پتروشیمی‌ها به ارزش 2 میلیارد تومان صورت گرفت. در آن سوی بازار اما معامله‌گران حقوقی بیشترین خرید خود را در پالایشی‌ها و خودرویی‌ها به ترتیب به میزان 2 و یک میلیارد تومان انجام دادند.