در فصل پاییز، بازار سکه دچار التهاب شد و قیمت نقدی سکه جهش قابل ملاحظه ای نمود. افزایش قیمت سکه منجر شد تا فعالان بازارهای اقتصادی نیم نگاهی نیز به بازار سکه داشته باشند، همین نگاه باعث افزایش تقاضا در سکه نقدی شد.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،اما دلیل اصلی افزایش تقاضای سکه نقدی چه بود؟ چه عواملی منجر می شود که تقاضا بر روی سکه طلا به این شکل افزایش یابد، به طوریکه شاهد حباب مثبت در قیمت سکه باشیم؟

چند دلیل می تواند به منظور بررسی عوامل موثر بر تقاضای سکه مورد توجه قرار گیرد که این دلایل در ادامه ذکر شده است:
اولین دلیلی که می تواند بر قیمت و میزان عرضه و تقاضای سکه تاثیر گذار باشد، قیمت اونس جهانی است. قیمت اونس جهانی در نیمه دوم سال جاری و به دلیل افزایش نرخ بهره آمریکا که توسط فدرال رزرو کلید خورد، وارد مدار مثبت شد و توانست در یک کانال صعودی به سمت قیمتهای 1360 دلار نیز پیش برود. در اواسط سپتامبر قیمت اونس جهانی حدود 1240 دلار بود و ظرف مدت حدود دو ماه موفق شد 10 درصد به قیمت خود بیفزاید. لذا این افزایش قیمت اونس جهانی به طور مستقیم بر قیمت سکه نقدی تاثیرگذار بوده و توانست مسئولیت بخشی از صعود قیمتی سکه نقدی را بر دوش بکشد. اما نکته جالب توجه اینجاست که پس از صعود اونس جهانی تا اواسط نوامبر، قیمت این کالای با ارزش، وارد فاز اصلاحی شد و بین قیمتهای 1300 دلار تا 1350 دلار نوسان کرد، اما قیمت سکه نه تنها تغییر قابل توجهی ننمود بلکه بعضا رفتارهایی از خود بروز داد که به نظر می رسد عوامل داخلی تاثیر بیشتری بر روند قیمتی سکه دارند. به عنوان مثال می توان به ریزش قیمت سکه نقدی در اواخر بهمن ماه اشاره نمود. ریزشی 8 درصدی در یک هفته که هیچ ارتباطی به قیمت اونس جهانی نداشت. این موضوع نشان می دهد که بیشتر از قیمت اونس جهانی، عوامل دیگری بر قیمت سکه نقدی اثر دارند که بایستی فعالان بازار سکه توجه بیشتری به عوامل موجود داشته باشند.
عامل بعدی که بر قیمت سکه تاثیرگذار است، قیمت ارز می باشد. قیمت اونس جهانی در بازارهای دنیا بر اساس دلار استخراج شده و این قیمت برای مصرف داخلی بایستی به ریال تبدیل شود لذا قیمت ارز در قیمت طلا و سکه درد اخل کشور بسیار موثر می باشد. به عبارت دیگر می توان ادعا نمود که یکی از عوامل اصلی تعیین نرخ سکه و افزایش قیمت آن در نیمه دوم سال جاری افزایش قیمت ارز در کشور بود. جهش قیمت ارز در روزهای ابتدایی پاییز و تداوم آن منجر شد تا سکه نقدی تا قیمتهای 1 میلیون 600 هزار تومان نیز افزایش قیمت را تجربه کند. در استخراج قیمت طلا و سکه از قیمت اونس جهانی قیمت بازار آزاد ارز مورد محاسبه قرار می گیرد و همین موضوع اسباب حرکت صعودی سکه در بازار نقدی را رقم زد.
اما از عوامل دیگری که خارج از فضای اقتصادی است و تاثیر بسزایی در قیمت سکه دارد، فرهنگ غلطی است که ر جامعه رواج یافته است. متاسفانه در حال حاضر عوام مردم نگاه غلطی به ارز و سکه دارند. بر خلاف آنچه در دنیا رواج دارد، مردم در داخل کشور به ارز و دلار به عنوان نوعی سرمایه گذاری نگاه می کنند که می توانند با این روش سرمایه گذاری ارزش دارایی های خود را ثابت نگه دارند و مانع کاهش ارزش آن ها شوند. همانطور که مشخص است تورم موجود در جامعه منجر به کاهش ارزش دارایی ها شده و مردم با یاری جستن از ارز و سکه مانع افت ارزش دارایی های خود می شوند. اما باید به یک نکته اشاره نمود. یکی از پر نوسانترین سالهای ارز و سکه در تاریخچه کشور به سال 90 و 91 باز می گردد. هنگامی که فنر فشرده شده ارز به یکباره رها شد. تورم افسار گسیخته گریبان جامعه را گرفت که بسیاری از اقتصاددانان معتقد بودند باید این اتفاق رخ می داد. در آن دوره قیمت سکه تا بیش از 1 میلیون 500 هزار تومان نیز پیش رفت و بسیاری از عوام مردم برای حفظ ارزش دارایی های خود اقدام به خرید سکه و ارز نمودند. افرادی که ارز خریدند به مدت چند سال ارزش دارایی هایشان ثابت ماند و چه بسا ازتورم نیز عقبتر ماند. اما چه بر سر افرادی آمد که اقدام به خرید سکه کردند؟ این افراد نه تنها نتوانستند مانع کاهش ارزش دارایی های خود در برابر تورم شوند، بلکه با افت شدید قیمت سکه در بازار، ارزش دارایی هایشان به نصف کاهش یافت. اتفاقی که برخی از خریداران را تا نابودی کشاند. می توان اینگونه نتیجه گرفت که عاملی فراتر از عامل اقتصادی و سیاسی در بازار سکه دخیل است به نام عامل احساسات. هنگامی که جو سقته بازی در بازار سکه و ارز حاکم می شود، مردم عادی فارغ از عواقب فعالیت در بازار ارز و سکه و بدون اطلاع از آیتمهایی که بر این دو بازار تاثیرگذار می باشد، اقدام به خرید سکه و ارز می کنند و همیشه بازندگان اصلی میدان سکه و ارز همین عوام مردم می باشند.
البته شایان ذکر است عواملی در اقتصاد وجود دارد که منجر به شکل گیری چنین فضاهایی میشود. عدم وجود اقتصاد آزاد و تعیین نرخ ارز به صورت دستوری که چندید سال پیش عدم کارآیی خود را در کشورهای مختلف نشان داده است، بسترهایی ناسالم ایجاد کرده و شرایط را برای جولان سفته بازان ارز و سکه فراهم می کند.
از سوی دیگر شرایطی که کشور در آن قرار داد و تحریم های ظالمانه ای که شامل حال کشور شده است، شرای اداره بازار ارز را دو چندان مشکل کرده و مدیریت چنین بازار دشواری های خاض خود دارد. اما از ابتدایی ترین کارهایی که دولت بایستی در راستای کنترل بازار ارز و جلوگیری از سفته بازی در این بازار نماید، ایجاد بورس ارز داخلی می باشد که مانع تبادل فیزیکی ارز در بازار می شود.
از جملهاقدامات موثر که بورس کالا در شکل گیری آن نقش بسزایی داشت، راه اندازی بازار آتی سکه بود. بسیاری از فعالان بازار سکه که تمایل به خرید و فروش سکه داشته و سرمایه گذاری بر روی این کالا را می پسندند، می توانند دراین بازار به خرید و فروش پرداخته و از اهرمهای موجود در این بازار استفاده کنند. این بازار به دلیل دارا بودن یکی از ابزارهای بسیار مفید در بازارهای مالی دنیا، مورد توجه فعالان حرفه ای بازار قرار گرفته است. در حال حاضر اتخاذ موقعیت فروش در بازار آتی سکه فراهم بوده و فعالان ریسک پذیر بازار می توانند از این آیتم در بازار آتی بهره مند شوند.
درروزهای گذشته جدیدترین قرارداد آتی در بازار آتی سکه بازگشایی شد. این قرارداد که به تحویل سکه در دی ماه سال 97 مربوط می شود، در قیمت حدود 1 میلیون 740 هزار تومان بازگشایی شد و در روزهای بعدی توانست با افزایش قیمت نقدی سکه در بازار، تا قیمتهای بالای 1 میلیون 750 هزار تومان نیز پیش برود.
به نظر می رسد با توجه به وضعیتیکه قیمت اونس جهانی در پیش گرفته است، اتفاق خاصی در قیمت اونس رخ نخواهد داد و قیمت طلا و سکه در داخل کشور به دلیل نوسانات اونس جهانی تغییر قابل توجهی نخواهد داشت. اما عوامل دیگر در روزها و ماههای آینده می تواند دستخوش تغییر شودکه از آن جمله می توان به نرخ ارز و تصمیمات بانک مرکزی برای مهار نوسانات بازار سکه و ارز اشاره نمود. اگر بانک مرکزی تصمیم به عرضه سکه در بازار نماید، قطعا روند صعودی سکه متوقف و شاهد نزول آن خواهیم بود. اتفاقی که در سالهای گذشته شاهد آن بودیم. از سوی دیگر سکه نقدی درحال حاضر حباب 100 هزار تومانی دارد که این موضوع شرایط را برای کاهش قیمت آن فراهم خواهد کرد. اما بایستی دید که آیا بانک مرکزی اعتمام کافی برای کاهش قیمت سکه را دارد یا خیر. کنترل نرخ ارز نیز از دیگر سیاستهایی است که بانک مرکزی می تواند در دستور کار خود قرار دهدو این سیاست نیز به صورت کاملا مستقیم بر قیمت سکه تاثیرگذار بوده و می تواند شرایط نزول قیمت سکه را فراهم نماید. آنچه مشخص است این موضوع است که قیمت سکه در حال حاضر روند صعودی در پیش گرفته و تمایل دارد تا در این مدار حرکت گند مگر آنکه نیروی قدرتمند در خلاف جهت بذان وارد شود.
به هر حال فعالان بازار سکه و ارز بایستی به آیتمهای تاثیرگذار در این بازار، علی الخصوص در این روزها توجه ویژه نمایند تا ضررهای سنگین و غیر قابل جبران را متحمل نشوند.
محمود احترامی، کارشناس شرکت بین المللی آلپاری