نوسان پذیری در بورس یک معیار آماری از پراکندگی بازده برای یک اوراق بهادار خاص مثل سهام یا شاخص بازار است و با استفاده از انحراف معیار یا واریانس قیمت یا بازده سهم یا شاخص بازار به دست می آید.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،معمولا هرچه نوسـان پذیری اوراق یا شاخص بیشتر باشد، سرمایه گذاری در اوراق بهادار پر مخاطره تر خواهد بود. نوسـان پذیری به میزان عدم قطعیت یا ریسک میزان تغییرات ارزش هر نوع اوراق بهاداری اشاره دارد. نوسـان پذیری بالا به این معنی است که ارزش اوراق بهادار برای مثال قیمت سهام می ‌تواند در محدوده بزرگتری نوسان کند و بالا و پایین برود.

این یعنی قیمت سهام در طول بازه زمانی کوتاهی می ‌تواند به‌ طور چشمگیری در هر دو جهت تغییر کند، اما تغییرات در ارزش با یک سرعت ثابت در طول زمان اتفاق می افتد. یکی از معیارهای نوسان پذیری نسبی سهام، بتای آن است. بتا نوسانات کلی سود سهام یک شرکت در برابر نوسانات معیاری دیگر نظیر شاخص کل را تخمین می زند. به‌طور مثال، سهامی که بتای آن 1٫1 است، به طور متوسط 10 درصد بیشتر از بازار نوسان و ریسک دارد.

برعکس سهامی که بتای آن 0٫9 است، نوسانات کمتری نسبت به معیار تجربه خواهد کرد و ریسک کمتری نیز خواهد داشت. در زمینه آثار استفاده از حد نوسان قیمت سهام تحقیقات زیادی در کشورهای مختلف انجام شده است، اما نتایج این تحقیقات یکسان نیست.

به عبارت دیگر، محققان درباره اعمال حد نوسان قیمت سهام نظریات متفاوتی دارند و تا کنون آثار مثبت یا منفی ناشی از اعمال حد نوسان قیمت سهام به طور قطعی به اثبات نرسیده است. حامیان اعمال حد نوسان قیمت سهام ادعا می کنند که اعمال این محدودیت ها باعث کاهش نوسان پذیری قیمت سهام می شود، با عکس العمل بیش از اندازه سهامداران مقابله می کند و در انجام معاملات مداخله نمی کند.

در مقابل، منتقدان ادعا می کنند که حد نوسان قیمت سهام باعث نوسان بیشتر قیمت سهام در روزهای آتی می شود (فرضیه تسری نوسان ها)، از رسیدن قیمت سهام به سطح تعادلی ممانعت به عمل می آورد (فرضیه تاخیر در رسیدن به قیمت واقعی)، باعث عکس العمل بیش از اندازه سرمایه گذاران می شود (فرضیه عکس العمل بیش از اندازه) و به واسطه محدود کردن قیمت سهام، در انجام معاملات مداخله می کند (فرضیه مداخله در معامات).

انجام آزمون های آماری در بورس اوراق بهادار تهران نشان داد که حد نوسان قیمت سهام حداقل باعث به وجود آمدن تسری نوسان ها و تاخیر در رسیدن به قیمت واقعی شده، اما باعث عکس العمل بیش از اندازه و همچنین مداخله در معاملات نشده است.