واژه بورس مانند هر واژه­ دیگری دارای یک پیشینه تاریخی است. برای مثال واژه بانک از آنجا پدید آمد که در اروپا افراد برای انجام مبادلات پولی خود روی نیمکت ­های میدان­ های قدیمی می ­نشستند و پول­ های خود را مبادله می ­کردند.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین، از آنجا که لغت "بنک" در زبان ایتالیایی به معنی نیمکت است، بعدها مراکزی که وظیفه انجام مبادلات پولی را برعهده گرفتند به بانک معروف شدند. واژه بورس نیز از آنجا پیدا شد که در قرن پانزدهم میلادی بازرگانان و کسبه شهر بورژ، در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام تربوئرس در مقابل خانه بزرگ ­زاده ای به نام "واندر بورس" جمع می ­شدند و به داد و ستد می­ پرداختند.

این امر موجب شد تا آن مکان و سایر مراکزی که در نقاط مختلف بدین منظور تشکیل می ­شدند به بورس معروف شوند. همچنین بورس در زبان فرانسه به معنای کیف پول نیز هست که بی ارتباط با مفهوم بازار سرمایه نیست. بعدها سایر نقاطی که بدین منظور تشکیل شدند با همین واژه خوانده شدند.

طبیعتاً که در آن زمان این مکان ­ها از نظم خاصی برخوردار نبودند و هر کس می­ توانست در آنجا به فعالیت بپردازد، اما به مرور زمان به بازرگانان، صرافان و دلالان اختصاص یافت. اجتماع بازرگانان، صرافان و دلالان در ابتدا در هوای آزاد برگزار می­ شد که به مرور تالارهای بورس مسقف ساخته شدند و شکل جدید به خود گرفتند.

پیدایش بورس در جهان

در زمان ­های گذشته بازرگانانی که از فعالیت ­های تجاری ضرر می ­کردند به دنبال یافتن راهی بودند تا خطر ضرر و خسارت ­های احتمالی خود را کاهش دهند. پس، آنها برحسب تجربه به این نتیجه رسیدند که برای حل این مشکل می­توانند در کارها با فرد یا افراد دیگری شریک شوند و از این طریق سود و زیان­های احتمالی را با آن­ها تقسیم کنند.

با به کارگیری این تجربه موفقیت­ آمیز، به تدریج بازرگانان دامنه فعالیت آن را وسیع­ تر کرده و در کارهای بزرگ به کار گرفتند تا جایی که این تجربه به تشکیل شرکت ­های سهامی منجر شد. اولین تجربه شرکت سهامی در سال 1553 میلادی در کشور روسیه با ایجاد شرکت Moseovie به وجود آمد.

اولین بازار متشکل بورس (به عنوان بازار فیزیکی متشکل) در سال 1460 در شهر آنورس بلژیک به وجود آمد. اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی (سپتامبر 1602 میلادی) در شهر آمستردام هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی سهام خود را در آن عرضه کرد. سپس بورس لندن در سال 1801 میلادی و بورس نیویورک در سال 1817 تأسیس شدند. به تدریج سایر کشورها نیز دارای بورس شدند تا آنجا که امروز کمتر کشوری را می­توان یافت که فاقد بورس باشد.

 

مقایسه برخی از بورس­ها

در حال حاضر ارزش کل بازار بورس اوراق بهادار نیویورک حدوداً 20 هزار میلیارد دلار است و میانگین قیمت هر سهم حدوداً 47.2 دلار است. این در حالی است که در مقام مقایسه ارزش بورس اوراق بهادار تهران حدوداً 60 میلیارد دلار و میانگین هر برگه سهام 4 سنت محاسبه می شود.

جدول 1: مقایسه­ بورس ­های مطرح دنیا

نام بورس

NYSE

(بورس نیویورک)

TSE

(بورس توکیو ژاپن)

LSE

(بورس لندن)

TSE

(بورس تهران)

Tadawul

(بورس عربستان)

ارزش بازار تقریبی (میلیارد دلار)

20.000

5.100

6.100

60

440

سال تأسیس (میلادی)

1792

1870

1801

1968

1984