اهمیت افشای به موقع اطلاعات، پیش‌نیاز شفافیت اطلاعاتی در بورس به شمار می‌رود. روز گذشته سازمان بورس و اوراق بهادار وضعیت آماری عملکرد شرکت‌ها در زمینه انتشار اطلاعات (صورت‌های مالی و گزارش فعالیت ماهانه) در ۴ سال اخیر را منتشر کرد و به مقایسه روند اطلاع‌رسانی در انتشار به موقع اطلاعات پرداخت.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین، بر‌اساس این گزارش در حالی که سال 93 بیش از 44‌درصد از اطلاعات قبل از انتشار در سامانه‌های رسمی در بین سهامداران درز پیدا می‌کرد که این امر در سال 96 به 5 درصد کاهش یافته است. این امر را می‌توان نوید مهار بی‌نظمی ناشران دانست که خود می‌تواند زمینه را برای بهبود شفافیت در بازار سهام فراهم کند.

شفافیت در بازار سرمایه بی تردید یکی از پیش‌نیازهای قطعی توسعه این بازار و ارتقای نقش آن در اقتصاد کشور است. در این راستا انتشار به موقع اطلاعات یکی از مهم‌ترین‌ ابعاد برای توسعه شفافیت در بازار سرمایه است.در سال‌های اخیر سهامداران شاهد بهبود روند نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار و نهادهای ناظر درخصوص عملکرد شرکت‌ها و گزارش‌های مالی آنها بودند. این امر سبب افزایش شفافیت و دقت در اطلاعات شرکت‌ها شده است. طبیعی است که هر چه این نظارت‌ها دقیق‌تر و کارآمدتر باشد، عملکرد شرکت‌ها شفاف‌تر و قابل اعتمادتر خواهد بود.

همانطور که عنوان شد اعلام به موقع اطلاعات یکی از مهم‌ترین‌ ابعاد رسیدن به بازاری شفاف و قابل اتکا است. در این راستا وظیفه اصلی مقام ناظر بازار حرکت در راستای شفافیت هر‌چه بیشتر معاملات بورس اوراق بهادار تهران است. به‌طوری‌که مقام ناظر در مواردی که بازار شایعات پیرامون سهام یک شرکت در بازار داغ است، باید به سرعت اقدام به در خواست شفاف‌سازی از سوی شرکت کند. امری که در ماه‌های اخیر عملیاتی شده است.

سرعت اقدام مقام ناظر در این موارد بیش از دیگر اطلاع‌رسانی‌ها حائز اهمیت است، چرا‌که در برخی مواقع تاخیر در اقدام این نهاد برای شفاف‌سازی وضعیت یک شرکت، نه تنها ایجاد رانت و درز اطلاعاتی را افزایش می‌دهد، بلکه ممکن است موارد بحرانی را در وضعیت بنگاه ایجاد کند. از سوی دیگر باید توجه داشت که به لحاظ قانونی هر‌گونه اطلاع‌رسانی در مورد وضعیت شرکت‌ها، اعم از انعقاد قراردادهای جدید و به‌طور کلی هر‌گونه تغییر و تحولی در وضعیت سودآوری شرکت اولین بار باید از طریق سامانه کدال اعلام شود چرا که انتشار این موارد در مراجع غیر رسمی برای اولین بار، علاوه بر اینکه خلاف قانون معاملات است، درهای سوء‌استفاده در بازار سهام را نیز باز می‌کند.

در این راستا سازمان بورس و اوراق بهادار در سال‌های اخیر کوشیده است تا با ابزارهای در اختیار خود علاوه بر بهبود چارچوب‌های افشای اطلاعات از لحاظ صحت و دقت اطلاعات افشا شده، بر الزام رعایت بازه‌های زمانی مورد اشاره نیز تلاش کند. در این میان ابزارهای تشویقی و تنبیهی برای ناشران قرار داده است تا ناشران را به ارائه اطلاعات به موقع ترغیب کند. این گزارش می‌افزاید همکاری بسیار نزدیک ناشران با سازمان بورس در این حوزه بسیار موثر بوده است.

در گزارش سازمان بورس تاکید شده است: ناشرانی که به‌صورت پذیرفته شده و یا درج شده وارد بازار سرمایه کشور می‌شوند، مطابق با دستورالعمل‌های موجود موظف هستند در بازه‌های زمانی مشخص نسبت به افشای اطلاعات خود اقدام کنند.
نقش ارسال پیامک در کاهش تاخیر

در این راستا در کنار رسیدگی به تخلفات ناشران متخلف، از پاییز سال 96 و پس از عملیاتی شدن دستورالعمل جدید افشای اطلاعات، موارد مرتبط با بازه‌های زمانی قانونی و نیز موارد تاخیر در افشای اطلاعات برای ذی‌نفعان ناشر مورد نظر از جمله مدیر مالی، مدیرعامل و اعضای هیات مدیره در قالب پیامک ارسال می‌شود. این امر به عقیده فعالان بازار نقش بسزایی در کاهش چشمگیر تاخیر در افشای اطلاعات داشته است.
نگاهی به جزئیات گزارش‌دهی در 4سال اخیر

بر اساس گزارش تهیه شده توسط سازمان بورس روند انتشار اطلاعیه‌ها در سامانه کدال همراه با وضعیت آنها، برای صورت‌های مالی و گزارش فعالیت ماهانه به تفکیک زمان‌های سررسید ارائه اطلاعات در 4 سال گذشته بررسی و منتشر شده است.

بر این اساس در حالی که درصد افشای اطلاعات به موقع در فروردین سال 93 معادل 32 درصد بوده است، این سرفصل در اسفندماه سال 96 به 86 درصد افزایش یافته است. این امر تاکیدی بر بهبود وضعیت اطلاع رسانی ناشران دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال 93 از 305 اطلاعیه قابل انتشار تنها 99 اطلاعیه در زمان مقرر منتشر شده است. 21 درصد ناشران با تاخیر 30 روزه و 3 درصد با تاخیر انتشار اطلاعات بیش از 30 روز همراه بوده‌اند. این در حالی است که 133 اطلاعیه یعنی معادل 44 درصد از گزارش‌های درخواستی با عدم انتشار مواجه شدند.

این روند طی سال‌های اخیر نشان از بهبود عملکرد در این حوزه دارد. در فروردین ماه سال 96 از 665 اطلاعیه قابل انتشار، 277 اطلاعیه (معادل 44 درصد) در زمان مقرر منتشر شدند و تنها 18 درصد از بنگاه‌ها با عدم انتشار گزارش مواجه بودند.

بررسی روند مزبور در پایان سال 96 نیز بیانگر این است که عدم ارسال اطلاعیه شرکت‌ها 5 درصد بوده است. همچنین در اسفندماه سال گذشته در حالی باید 487 اطلاعیه منتشر می‌شد که تعداد 419 گزارش در موعد مقرر بر سامانه کدال قرار گرفته است. این موضوع به این معناست که 86 درصد از بنگاه‌ها شفافیت اطلاعاتی در موعد مقرر را داشته‌اند. 14 درصد باقی مانده نیز با میانگین تاخیر 3 روز منتشر شده‌اند که نشانگر تعهد ناشران در ارائه به‌موقع اطلاعات است.

چنانچه از نمایش اطلاعات در نمودار‌های ارائه شده، قابل مشاهده است در دو مقطع زمانی تغییر رفتار ناشران در انتشار به‌موقع اطلاعات قابل ملاحظه است؛ مقطع اول در تیر و مرداد سال 1395 که انتشار به‌موقع اطلاعات حدود 15 درصد افت داشت.

در این میان با تمهیدات سازمان بورس مبنی بر معرفی متخلفین به مراجع ذی‌صلاح پیگیری تخلفات در ماه‌های بعد از آن رشد چشمگیری در افشای به‌موقع اطلاعات رخ داده است. مقطع زمانی دوم مربوط به پاییز سال 1396 است که دستورالعمل جدید افشای اطلاعات به ناشران اعلام شد. به این ترتیب سهامداران شاهد پیگیری‌های لازم برای رعایت این دستورالعمل جدید بودند.