بورس تهران در حالی مردادماه را با ثبت بازدهی قابل‌توجه در محدوده ۲۶درصدی به پایان برد که در این ماه بررسی عملکرد کارگزاران بورس نیز درخشان بود. عملکرد مرداد ماه کارگزاران فعال در بازار در حالی نشان از ثبت معاملات بیش از ۲۸هزار میلیارد تومانی دارد که در مقایسه با عملکرد تیرماه و مدت مشابه سال قبل، با رشد همراه شده است.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین، افزون بر این خرید و فروش‌های مزبور در مقایسه با مدت مشابه سال قبل نیز رشد چشمگیری نشان می‌دهد به‌طوری‌که ارزش خرید و فروش‌های این نهادهای مالی طی ماه گذشته نسبت به مدت مشابه سال 96، افزایش 210درصدی را نشان می‌دهد.

در این شرایط با فرارسیدن شهریورماه و موعد تسویه اعتبارات کارگزاران، روند پرشتاب و عملکرد موفق این نهادهای مالی ادامه‌دار خواهد بود یا شاهد ایجاد جوی متعادل در عملکرد شهریورماه کارگزاران هستیم؟ فعالان بازار سرمایه معتقدند که روند رو به رشد فعالیت کارگزاران بیشتر ناشی از ورود پول‌های جدید و نقدینگی تازه به بورس بوده و تاثیرپذیری اندکی نسبت به معاملات اعتباری دارد. به‌طوری‌که مهلت پایان تسویه اعتبارات تا اواخر شهریور ماه در برخی کارگزاری‌ها نمی‌تواند معاملات پررونق این نهادهای مالی را تحت تاثیر قرار دهد.

ورود پول‌های واقعی به بازار
سیدرضا علوی از مدیران بازار سرمایه درخصوص رشد معاملات کارگزاران در مردادماه عنوان کرد: در حالی کارگزاران فعال در بازار سرمایه توانستند مردادماه را با عملکرد قابل‌توجهی پشت سر گذارند که در این میان بررسی روند خرید و فروش‌های صورت گرفته نشان از آن دارد که بخش عمده‌ای از رشد مزبور تحت تاثیر ورود نقدینگی جدید به بازار سهام بوده است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه این تحرکات ناشی از ورود پول‌های واقعی است، گفت: رشد‌های صورت گرفته از ناحیه گردش بالای نقدینگی ورودی به بورس رخ داده و به این ترتیب حجم کمی از این معاملات در اختیار اعتبارات بوده است. بر این اساس نگرانی خاصی در زمینه تسویه اعتبارات وجود نخواهد داشت. در واقع حجم بسیار کمی به معاملات اعتباری اختصاص دارد که تسویه آن، وقفه‌ای در بازار ایجاد نخواهد کرد.

علوی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیر افشای معاملات اعتباری صورت گرفته از سوی سازمان بورس عنوان کرد: افشا شدن معاملات اعتباری چنانچه بحث‌های حقوقی مربوطه را نداشته باشد، امری مناسب و مفید برای معامله‌گران خواهد بود. اما در این میان سازمان بورس اوراق بهادار در حال آماده‌سازی و اجرای سازوکاری مشخص برای نظم‌بخشی هر چه بیشتر به معاملات اعتباری است.

وی در ادامه با اظهار این مطلب که برخی از این موارد اجرایی شده، اما قسمت عمده تغییرات مزبور در حال بررسی و پیگیری‌های هرچه بیشتر است، گفت: متاسفانه برخی کارگزاری‌ها استفاده مازاد از اعتبارات در اختیار خود کرده و خارج از چارچوب به تخصیص اعتبار به مشتریان خود پرداخته‌اند.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه تاکید کرد: در این راستا سازمان بورس به دنبال نظم‌بخشی هر چه بیشتر به فرآیند مزبور برخاسته و در حال آماده‌سازی سیستم‌های تخصصی برای یکپارچه کردن معاملات اعتباری است.

علوی مدیریت ریسک اعتباری کارگزاری‌ها را از جمله فواید این امر دانست و گفت: پس از اجرای این موارد شاهد تشکیل ضوابط مشخص برای این نهادهای مالی خواهیم بود. به این ترتیب کارگزاری‌ها با توجه به سرمایه‌ و توانایی خود، محدودیت‌هایی در بحث اعتبارات خواهند داشت. به‌طوری‌که حجم کل اعتبارات قابل تخصیص برای هر کارگزاری تعریف شده و معین خواهد بود. تا به این ترتیب ضوابطی مشخص برای پمپاژ غیرعادی نقدینگی از ناحیه معاملات اعتباری به بازار شکل خواهد گرفت.

بررسی اعتبارات با توجه به متغیرها
محمد کفاش پنجه‌شاهی از دیگر فعالان بازار سرمایه نیز با اشاره به اینکه افشای اطلاعات درخصوص معاملات اعتباری می‌تواند کاهش ریسک معاملات را به دنبال داشته باشد، گفت: افشای اطلاعات مزبور هر چند می‌تواند خرید و فروش‌ها را با روندی منطقی همراه کند و برای معامله‌گران امری مفید باشد، اما باید بر اساس متغیرهای خاصی درنظر گرفته شود.

وی در ادامه افزود: میزان و مبلغ اختصاص اعتبار، نحوه اختصاص به معامله‌گران از قبیل سرمایه‌گذاران حقیقی یا حقوقی و میزان سرمایه کارگزاری از جمله موارد مهم و تاثیرگذار بر اعتبارات است. به‌طوری مثال شاید یک کارگزاری مبلغ 100میلیارد تومان به یک شخص حقوقی اعتبار تخصیص دهد و در مقابل رقم اعتبار 10میلیارد تومانی یک کارگزار دیگر به یک سهامدار حقیقی بسیار بالا باشد، اما ریسک بازگشت وجه از سوی این سهامدار حقوقی بسیار کمتر از اشخاص حقیقی است.

کفاش در ادامه تاکید کرد: باید در این راستا به چنین مواردی توجه کافی داشت تا بتوان مقایسه دقیق و مناسبی از نحوه و میزان اعتبار تخصیص داده شده کارگزاران به مشتریان داشت. کفاش در ادامه اظهاراتش به تسویه اعتبارات کارگزاری‌ها اشاره کرد و تاثیر چندان بالایی را از ناحیه تسویه این معاملات متوجه بازار ندانست و گفت: در سال‌های قبل کارگزاری‌ها به دلیل جلوگیری از متورم شدن صورت‌های مالی، مطالبات و حساب‌های پرداختی، تصمیم به اختصاص مبالغ زیادی به‌صورت اعتباری می‌گرفتند. اما این روند در سال‌های اخیر چندان متداول نبوده و حجم کمی از معاملات به‌ٌصورت اعتباری بوده است. به این ترتیب نگرانی خاصی از بابت تسویه اعتبارات مزبور در ماه جاری وجود نخواهد داشت.وی در ادامه تاکید کرد: نمی‌توان گفت که این تسویه اعتبارات هیچ تاثیری بر روند معاملات و کلیت بازار سهام ندارد، اما تاثیر آن بسیار کم خواهد بود.

نگاهی به عملکرد مرداد ماه کارگزاری‌ها
بازار سهام در حالی مردادماه را با روندی مطلوب در خرید و فروش‌های سپری کرد که میانگین ارزش معاملات روزانه به بیش از 500میلیارد تومان رسید. امری که در مقایسه با تیرماه نشان از رشد 47درصدی دارد. در این راستا کارگزاری‌های فعال در بازار نیز همگام با رونق بازار، شاهد فعالیت بیشتر و خرید و فروش‌های با حجم بالاتر بودند. به‌طوری‌که این نهادهای مالی در مردادماه به خرید و فروش بیش از 28هزار و 500میلیارد تومان اوراق بهادار پرداختند. در این میان طبق روال دوره‌های قبل، درصد بالایی از خرید و فروش‌ها تنها در انحصار چند کارگزاری بود. به‌طوری‌که 60 درصد از معاملات این ماه تنها از کانال 22 کارگزاری صورت گرفت.

در صدر این خرید و فروش‌ها دو کارگزاری صبا تامین و مفید، بیشترین حجم از کل معاملات را به خود اختصاص دادند. به‌طوری‌که ارزش معاملات کارگزاری صبا تامین به بیش از 2‌هزار و 700 میلیارد تومان رسید. این خرید و فروش‌ها، 5/ 9 درصد از کل معاملات این نهادهای مالی در مرداد ماه را شامل شد. البته بخش عمده‌ای از معاملات این کارگزاری به دادوستد عمده تعلق داشت. به‌طوری‌که 2هزار و 400میلیارد تومان معاملات بلوکی در کارنامه مردادماه کارگزاری صباتامین به ثبت رسید.

این روند در کارگزاری مفید با دادوستد 2هزار و 200 میلیارد تومانی دنبال شد. این کارگزاری نیز حدود 8 درصد از کل معاملات را به خود اختصاص داد. کارگزاری مفید بیشترین فعالیت را در معاملات آنلاین داشت. ارزش این داد وستدهای الکترونیک رقمی معادل یک‌هزار و 700 میلیارد تومان را شامل می‌شود. 390میلیارد تومان نیز سهم معاملات عادی در این کارگزاری بوده است. همچنین در کارگزاری مفید حدود 100میلیارد تومان نیز به معاملات سایر ابزارهای نوین مالی تعلق داشت.

کارگزاری آگاه نیز در مرداد ماه با ثبت خرید و فروش یک هزار میلیارد تومانی در رتبه سوم این فهرست قرار گرفت. این معاملات معادل 5/ 3درصد از کل ارزش معاملات مردادماه کارگزاری‌ها بود. همچنین معاملات آنلاین بیشترین سهم را در کارگزاری مزبور داشت. به‌طوری‌که 630میلیارد تومان سهم معاملات برخط کارگزاری آگاه بوده است. کارگزاری‌های مهر اقتصاد ایرانیان، بانک پارسیان، امین آوید و حافظ نیز به ترتیب در رتبه‌های برترین کارگزاری‌های ماه گذشته قرار گرفتند که هر کدام معاملاتی حدود 700 میلیارد تومان داشتند. در ادامه این روند سه کارگزاری بانک پاسارگاد، بانک رفاه کارگران و بانک ملی ایران نیز هر‌کدام با خرید و فروش بیش از 600میلیارد تومانی در فهرست برترین کارگزاری‌های این ماه قرار گرفتند.

بررسی ضعیف‌ترین‌ها
این در حالی است که کارگزاری پارس‌نمودگر به‌عنوان ضعیف‌ترین کارگزاری در این ماه شناخته شد. این نهاد مالی تنها حدود 5میلیون تومان خرید و فروش داشته است که تمامی این رقم به معاملات الکترونیکی اختصاص داده شده است. کارگزاری‌های سهم‌یار، دنیای نوین، جهان سهم و آبتین استاک نیز در حالی به‌عنوان دیگر نهاد مالی با فعالیت اندک شناخته شده است که حجم مبادلات آنها بیش از 10میلیارد تومان بود. کارگزاری‌های بهین پویا، امید سهم، نمادشاهدان، سهم آذین و ایران سهم نیز هر چند معاملاتی در محدوده 20میلیارد تومان داشتند، اما در فهرست کارگزاری‌های ضعیف در مرداد ماه قرار گرفتند.