نماگر بورس تهران معاملات اولین روز از ماه جاری را با افت قابل توجه به پایان رساند. به این ترتیب شاخص کل بازار سهام با افت ۲۴۶۰ واحدی (معادل ۳/ ۱ درصد) در سطح ۱۸۵ هزار و ۳۱۹ واحدی قرار گرفت. دیروز سهامداران نسبت به محتوای گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌ها واکنش نشان دادند و تفکیک در وضعیت سهام مشاهده شد.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین، در واقع محتوای گزارش‌های میان‌دوره‌ای شرکت‌ها توانست سهام را از یکدیگر تفکیک کند و معامله‌گران را به فکر وادارد. به عبارت دیگر غربالگری بین سهام وجه مثبت معاملات روز گذشته بورس تهران بود.با این حال در این فضا برخی گزارش‌ها چندان مورد توجه قرار نگرفتند. به نظر می‌رسد بخشی از انتظارات موجود در میان معامله‌گران با جامعه تحلیلی بیگانه و از جریانات تلگرامی شکل گرفته است. با این حال موضوع حائز اهمیت در معاملات روز گذشته، واکنش بر مبنای تحلیل (درست یا غلط) از سوی معامله‌گران بود.

غربالگری سهام در واکنش به گزارش‌ها

شرکت‌های سهامی که برای انتشار گزارش‌های 6ماهه خود روی سامانه کدال تا پایان مهرماه فرصت داشتند، از پایان معاملات روز دوشنبه دست به ماشه شدند و یک به یک گزارش‌های خود را در معرض نمایش سرمایه‌گذاران قرار دادند. در این میان تا پایان روز 30 مهرماه، بیش از 250 گزارش میان‌دوره‌ای روی سامانه کدال نشست. این روند روز گذشته نیز ادامه یافت. در این میان همان‌طور که انتظار می‌رفت معاملات روز گذشته بورس تهران تحت تاثیر برداشت‌ها، بررسی‌ها و در نهایت کارهای کارشناسی شکل‌گرفته از سوی سرمایه‌گذاران قرار گرفت.

انبوه صورت‌های مالی منتشر شده، عمدتا مبنای شکل‌گیری روند معاملات روز گذشته شدند. اما موضوع حائز اهمیت در معاملات روز گذشته، واکنش بر مبنای تحلیل از سوی معامله‌گران است. در اینجا بحث درست یا غلط بودن تحلیل‌های صورت‌گرفته از سوی معامله‌گران نیست. ممکن است برخی از این نگاه‌های تحلیلی درست بوده و بخشی دیگر فاصله زیادی با واقعیت داشته باشد. اما در واقع محتوای گزارش‌های میان‌دوره‌ای شرکت‌ها توانست سهام را از یکدیگر تفکیک کند و معامله‌گران را به فکر وادارد. این غربالگری رخ داده وجه مثبت معاملات روز گذشته بورس تهران بود. موضوعی که نشان داد یک شرکت بدون تحلیل و هدف نمی‌تواند برای مدت طولانی در مسیر رشد قیمتی قرار گیرد یا بدون دلیل با افت‌های متوالی مواجه شود.  نوع واکنش دیروز معامله‌گران به برخی از گزارش‌های ارسالی روی سامانه کدال از نگاه بسیاری از کارشناسان از واقعیت‌های موجود انحراف دارد. واقعیت این است که درخصوص برخی سهام و صنایع بورسی می‌تواند درست باشد؛ چرا که برخی از تحولات رخ داده در میان صنایع بورسی در روزهای پایانی نیمه نخست واقع شد و نتوانست بازتاب درستی در گزارش‌های فعلی داشته باشد. اما باید توجه داشت زمانی که داده‌های عینی موجود نتواند انتظارات شکل گرفته را تایید کند، ریسک سرمایه‌گذاری به شکل قابل توجهی افزایش پیدا ‌می‌کند و سرمایه‌گذاری در این شرایط بیشتر شبیه قمار کردن با سرمایه است. آن نیز در شرایطی که اقتصاد کشور با ریسک‌های فراوانی همراه است.

سواری مجانی در بازار سهام

در شرایط فعلی به نظر می‌رسد بخشی از فضا و انتظارات موجود در میان معامله‌گران از جریانات تلگرامی شکل گرفته است. جریاناتی که بعضا از سوی برخی سفته‌بازان هدایت شده و مبنای تحلیلی ندارند. شکل نگرفتن جریانات بازار با جامعه تحلیلی آن نیز در زمان‌هایی که بازار با هیجانات پرشتابی همراه می‌شود، سبب شکل‌گیری مساله Free riding یا سواری مجانی می‌شود. در این الگو، فرد از خدمات موجود بهره‌مند می‌شود در حالی که پول یا هزینه‌ای بابت آن پرداخت نمی‌کند. این مساله همان‌طور که اشاره شد در فضای هیجانی بازار شکلی جدی‌تر به خود گرفته و در مواردی سبب شکل‌گیری رفتار  توده‌وار میان معامله‌گران می‌شود.

در این میان اما باید توجه داشت بازار در نهایت به سمت ارقام و تحلیل‌های واقعی حرکت می‌کند. اعدادی که لزوما همخوانی با برخی جریانات شکل‌گرفته در گروه‌ها و کانال‌های تلگرامی غیرتحلیلی ندارد. واقعیت این است که برخی از کانال‌های تلگرامی تنها روی سهام موجود در پرتفوی خود صحبت می‌کنند و کاری با واقعیت‌های تحلیلی سهام ندارند.

بازار باید به سمت تحلیلی‌تر شدن پیش برود. لازمه تحقق این امر اما تعمیق بازار سهام است. این مهم با افزایش عرضه‌های اولیه به خصوص در مورد شرکت‌های بزرگ و همچنین رفع قوانین زائد و دست و پاگیر همچون حجم مبنا و دامنه نوسان حاصل می‌شود. به جرات می‌توان اذعان کرد بازار که از عمق کافی برخوردار نیست با جریان نقدینگی تغییر مسیر می‌دهد. در مقابل اما هر چه بازار از عمق بیشتری برخوردار باشد، سهم پول‌های حبابی از آن کمتر می‌شود و کمتر شاهد رفتارهای گله‌ای و همچنین مساله سواری مجانی خواهد بود.

رصد بر گزارش‌های مهم دیروز

فولاد هرمزگان در 6 ماه نخست 5/ 16 هزار میلیارد ریال فروش و 3/ 5 هزار میلیارد ریال سود ناخالص داشته که 200 درصد از مدت مشابه سال قبل بیشتر است. در این میان «هرمز» به مدد شناسایی سود تسعیر ارز 9 هزار میلیارد ریال نیز از این ناحیه سود کرد و مجموع سود خالص در 6 ماه به 5/ 12 هزار میلیارد ریال رسیده که معادل 835 ریال برای هر سهم است. پتروشیمی زاگرس نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد. «زاگرس» در شش ماه اول سال‌جاری 913 تومان سود به ازای هر سهم ساخت که 221 درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته بود. اصلاح نرخ‌های فروش اهرم اصلی این شرکت برای جهش سود بود. این گزارش‌های مناسب سبب شد تا این سهام با افزایش قابل‌توجه تقاضا طی معاملات روز گذشته همراه شوند. در این میان اما برخی شرکت‌ها با وجود آنکه به نظر تحلیلگران گزارش‌های مطلوبی را به نمایش گذاشتند، دیروز با فشار عرضه از سوی معامله‌گران مواجه شدند. در این‌خصوص می‌توان به نمادهایی همچون «فولاد» و «کگل» اشاره کرد. شرایطی که به دلیل نبود تحلیل دقیق میان معامله‌گران رقم خورد. واقعیت این است عدم شناخت نسبت به‌صورت‌های مالی سبب می‌شود تا سهامدار، سود یک فصل را به فصل‌های دیگر تعمیم دهد و بر اساس ارقام به‌دست آمده درخصوص ارزندگی یا عدم ارزندگی سهم اظهارنظر کند. این در حالی است که برخی صنایع در تابستان شرایط متفاوتی از نیمه دوم سال داشته و ارزیابی این سود باید با توجه به این شرایط سنجیده شود.

وجه‌تمایز زیرمجموعه‌های فرآورده‌های نفتی

انتشار مصوبه هیات‌ وزیران درخصوص آزادسازی نرخ خوراک و فرآورده‌های شرکت‌های پالایشی در ساعت پایانی معاملات روز دوشنبه، عامل اصلی عمده جمع شدن صف‌های فروش نمادهای پالایشی و بازگشت اقبال به سمت سهام این صنعت بود. گزارش‌های نیمسال اول پالایشی‌ اما نشان داد که سود این شرکت‌ها در فصل تابستان رشد چندانی را نسبت به فصل ماقبل تجربه کرده است. این در حالی است که آزادسازی قیمت محصولات فرعی شرکت‌های پالایشی، انتظار رشد سود در سه ماه دوم سال را تقویت کرده بود. به این ترتیب با شروع معاملات روز گذشته دیگر خبری از تشکیل صف‌های تقاضا در نمادهای مذکور نبود. اما روانکارها که بر اساس بندی از مصوبه روز دوشنبه (عدم افزایش نرخ لوب‌کات) مورد توجه قرار گرفته بودند، دیروز نیز شاهد تشکیل صف‌های طولانی در سمت خرید بودند. در این‌خصوص می‌تواند به نماد «شسپا» اشاره کرد. گزارش عملکرد میان‌دوره‌ای این شرکت نیز در ساعات پایانی معاملات روانه کدال شد. گزارشی که از عملکرد درخشان شرکت نفت سپاهان در فصل تابستان خبر داد. «شسپا» در نیمه اول سال جاری به سود 412 تومانی دست یافته که سهم تابستان 290 تومان بوده است. شناسایی 47 میلیارد تومان سود ناشی از تسعیر ارز از جمله عوامل رشد قابل‌توجه سودآوری این روانکار بوده است. به این ترتیب «شسپا» که از دقایق آغازین معاملات به جهت مصوبه روز دوشنبه، پرتقاضا ظاهر شده بود، با صف خرید به معاملات روزانه خود پایان داد.

از دیگر صنایع بورسی چه خبر؟

طی معاملات روز سه‌شنبه، بیش از 87 درصد از شرکت‌های سهامی با افت قیمت به معاملات روزانه خود پایان دادند و حدود 50 میلیارد تومان نقدینگی (در 123 نماد بورسی) در انتظار نقدکردن سهام در صف‌های فروش باقی ماند.

بررسی روند صنایع بورسی طی معاملات روز گذشته نشان می‌دهد از 38 ‌صنعت مورد بررسی، 30 صنعت با کاهش شاخص همراه شدند و در مقابل تنها شاهد رشد شاخص 4 صنعت بورسی بودیم. در این میان گروه‌های کوچک‌تر بازار، بیشترین بازدهی روزانه را به خود اختصاص دادند. به این ترتیب گروه استخراج زغال‌سنگ با تک‌نماد «کطبس»، رشد حدود 5 درصدی را تجربه کرد. گروه فنی و مهندسی نیز دیروز رشد 3/ 2 درصدی را ثبت کرد. گروه محصولات شیمیایی از جمله گروه‌های بزرگ بازار بود که دیروز با رشد شاخص کل همراه شد و بازدهی 76/ 0 درصدی را از آن سهامداران خود کرد.

در آن سوی بازار اما همان‌طور که اشاره شد عمده صنایع بورسی در مسیر کاهش قیمت قرار گرفتند. فلزی‌ها دیروز 6/ 2 درصد زیان را متحمل شدند و معدنی‌ها با کاهش 8/ 3 درصدی شاخص صنعت خود مواجه شدند. نمادهای زیرمجموعه گروه فرآورده‌های نفتی نیز در این روز شاهد کاهش 7/ 0‌درصدی شاخص بودند. گروه خودرو و ساخت قطعات نیز پس از انتشار گزارش‌های میان‌دوره‌ای و رونمایی از زیان شرکت ایران‌خودرو با هجوم فروشندگان مواجه شدند. «خودرو» در 6 ماه اول سال با بیش از 2500 میلیارد تومان زیان خالص مواجه شده است و این در حالی است که این شرکت در فصل بهار توانسته بود سود خالص خود را هر چند اندک اما در محدوده مثبت حفظ کند. «خزامیا» دیگر خودروساز بورسی بود که به ازای هر سهم خود 6/ 6 تومان زیان محقق کرد. «خساپا» نیز در گزارش 6 ماهه 427 ریال زیان ساخت. در میان نمادهای بانکی نیز روز گذشته تنها بانک ملت با رشد قیمت همراه شد. هر چند «وبملت» و البته دیگر بانکی‌ها در روز دوشنبه به دلیل عدم تسعیر دارایی‌های ارزی با نرخ نیمایی در مسیر افت قیمتی قرار گرفتند، اما بانک ملت با انتشار یک شفاف‌سازی اعلام کرد در انتظار نامه بانک مرکزی برای تسعیر دارایی‌های ارزی با نرخ نیمایی است. در عین حال بانک ملت در گزارش میان‌دوره‌ای خود از تحقق سود از 6 ماه نخست سال جاری خبر داده بود. این عوامل سبب شد تا معاملات روز گذشته این نماد بانکی در محدوده مثبت قیمتی همراه شود.

همگام با بازیگران

روز سه‌شنبه، برای دومین روز متوالی، خالص تغییر مالکیت به نام معامله‌گران عمده بازار رقم خورد و افزون بر 236 میلیون سهم به ارزش 98 میلیارد تومان از سبد سهام معامله‌گران حقیقی به پرتفوی حقوقی‌ها افزوده شد. بیشترین خالص خرید از سوی سهامداران عمده در نمادهای زیرمجموعه گروه استخراج کانه‌های فلزی به ثبت رسید. به این ترتیب خالص خرید حقوقی‌ها در نمادهای معدنی به 35 میلیارد و 600 میلیون تومان رسید. گروه فلزات اساسی نیز در این روز شاهد تغییر مالکیت 16میلیارد و 300 میلیون تومانی به نفع حقوقی‌ها بودند. گروه فرآورده‌های نفتی دیگر صنعتی بود که با خالص خرید حدود 4/ 14 میلیارد تومانی از سوی معامله‌گران عمده بازار همراه شدند.

در صدر خرید معامله‌گران حقوقی، تمایل به جمع‌آوری سهام شرکت توسعه معادن و فلزات قرار داشت. خالص خرید حقوقی‌ها در نماد مزبور بالغ بر 32 میلیون و 700 هزار سهم به ارزش حدود 17 میلیارد و 100 میلیون تومان شد. نماد معاملاتی پالایش نفت بندرعباس نیز در این روز شاهد جابه‌جایی بیش از 9 میلیون و 700 هزار سهم به ارزش 14 میلیارد و 500 میلیون تومانی در مسیر حقیقی به حقوقی بود. نماد معاملاتی گل‌گهر از دیگر نمادهای دیروز بورس تهران بود که مورد اقبال معامله‌گران عمده بازار قرار گرفت. به این ترتیب دیروز بیش از 11 میلیون و 200 هزار سهم «کگل» به ارزش حدود 9 میلیارد تومان به پرتفوی حقوقی‌ها اضافه شد.  در آن سوی بازار نماد معاملاتی بانک ملت شاهد جابه‌جایی 55 میلیون و 360 هزار سهم خود به ارزش 14 میلیارد و 400 میلیون تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بود. نماد معاملاتی پتروشیمی خارک از دیگر نمادهای بازار سهام بود که مورد توجه سهامداران خرد بازار قرار گرفت. بر این اساس دیروز حدود یک میلیون سهم «شخارک» به ارزش 4 میلیارد و 400 میلیون تومان از پرتفوی معامله‌گران حقوقی به سبد سهام حقیقی‌ها افزوده شد. در مجموع خرید حقوقی‌ها نیز گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری با خالص خرید 4 میلیارد و 100 میلیون تومان قرار داشت.