فرابورس ایران طی ماهی که گذشت فراز و نشیب‌های فراوانی را متاثر از رخدادهای جهانی و وقایع داخلی تجربه کرد. امری که با احتیاط بیشتر سهامداران و انتظارات منفی آنها از آینده سهام همراه شد و به افت و خیزهای شاخص کل در ۲۰ روز کاری این ماه دامن زد. برآیند این نوسانات، روندی نزولی را برای نماگر بازار در پی داشت.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،روندی که منجر به افت در مجموع 2/ 9 درصدی (معادل بیش از 194 واحد) آیفکس شد. این در حالی است که طی معاملات ماه مهر، نماگر فرابورس ایران رشد نزدیک به 12 درصدی (معادل بیش از 210 واحد) را به ثبت رسانده بود.

بازارهای جهانی در یک ماه گذشته

معاملات فرابورس در آبان‌ماه در حالی آغاز شد که معامله‌گران در انتظار فرا رسیدن دور دوم تحریم‌ها بودند. عملی شدن تحریم‌ها و در نتیجه کاهش عرضه نفت در ابعاد جهانی، امری تهدیدآمیز برای قیمت آن به شمار می‌رفت. از سویی دیگر جدال بین آمریکا و چین به‌عنوان دو قدرت تجاری، عامل فشاری بر بازار فلزات پایه شد که با رشد شاخص دلار و کاهش تقاضای فلزات از سوی ارزهای غیردلاری تقویت شد. ریاست ‌جمهوری آمریکا نیز اعلام کرده بود در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات، طیف وسیعی از کالاهای چینی را مشمول پرداخت تعرفه وارداتی می‌کند. با این حال زمزمه‌های امیدوارکننده به منظور پایان دادن به جنگ تجاری و امکان مذاکرات بین دو کشور، فضای معاملاتی بازارهای کالایی و نفت را بهبود بخشید. امری که با اعطای معافیت واردات نفت ایران به 8 کشور، نرخ نفت را مجددا کاهش داد. در همین برهه محصولات پتروشیمی نیز در مسیر سراشیبی قیمت قرار گرفت.

در این خصوص بهای متانول تحت فشار عرضه محموله‌های ایرانی به سطوح پایین‌تری خزید و در ادامه شدت بیشتری به خود گرفت. امیدواری نسبت به حصول توافق تجاری نیز به یأس بدل شد و با حرکت شاخص دلار به سوی مراتب بالاتر، قیمت فلزات دوباره تحت تاثیر قرار گرفت. با وجود رسمیت یافتن تحریم‌ها، بازار سهام واکنش چندانی نشان نداد و حرکت کم‌نوسانی را در پیش گرفت. امری که حاکی از صحت پیشخور شدن آثار تحریم‌ها بر قیمت‌ها بود. از طرفی دیگر افت قیمت‌های جهانی کالاها و تنگناهای به وجود آمده ناشی از تحریم‌ها اثری منفی بر قیمت سهام وابسته داشت و توجهات، بیشتر معطوف به صنایع کوچک‌تر شد. در همین حین نرخ نفت نیز تحت‌تاثیر کاهش تقاضای جهانی، افت بیشتری را تجربه کرد.
نگاهی به روند معاملات

در جریان معاملات ماه گذشته، نزدیک به 16 میلیارد برگه بهادار به ارزش بیش از 8 هزار و 537 میلیارد تومان در بازارهای چندگانه فرابورس مورد‌معامله قرار گرفت. از این مقدار، بالغ بر 3 هزار میلیارد تومان نقدینگی در بازارهای اول و دوم به گردش درآمد. همچنین در بازارهای اوراق مشارکت، تسهیلات مسکن و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله، نقدینگی افزون بر 3 هزار میلیارد تومانی رقم خورد.  در بازارهای پایه نیز ارزش معاملات آبان ماه به بیش از یک هزار میلیارد تومان رسید. شاخص کل که در ابتدای این برهه در سطح 2105 واحدی ایستاده بود؛ به دنبال عوامل تاثیرگذار منفی شامل تلاطم بازارهای جهانی و افت قیمت‌ها، فشارهای ناشی از تحریم‌ها بر شرکت‌ها و صنایع، رد لایحه CFT از جانب شورای نگهبان، دلسردی نسبت به کانال مالی بین اروپا و ایران و پیمان سپاری ارزی که برخلاف انتظارات سهامداران به تصویب رسید؛ دست به دست هم دادند تا سایه شک را بر فراز معاملات سهام گسترده‌تر و به‌تبع آن واکنش‌های ناپایدار سهامداران افزایش یابد؛ امری که به روند نزولی آیفکس طی این ماه دامن زد.

همچنین ابهام در نحوه عملکرد صنایع کالایی منجر به کاهش سهام مربوطه و افزایش فشار فروش در آنها شد در نتیجه شاخص کل که تاثیر قابل‌توجهی از سهام نام‌برده پذیراست، به سطوح پایین‌تر سقوط کرد به‌طوری که شاخص کل از کانال 2 هزار واحدی خارج و با افت نزدیک به 200 واحدی در سطح 1908 واحدی متوقف شد. ارزش بازار نیز در این مدت، بیش از 7/ 1 درصد کاهش یافت. از سویی دیگر، ماه آبان با حمایت سهامداران حقیقی به‌کار خود پایان داد. در این فرآیند بیش از 63 میلیارد تومان از جانب سهامداران حقوقی به سوی معامله‌گران حقیقی جابه‌جا‌ شد. همچنین در ماه آبان شاهد 3 عرضه اولیه در فرابورس بودیم. پتروشیمی قائد بصیر با نماد معاملاتی «شبصیر» در 15 آبان ماه وارد گردونه معاملات شد و اوراق اسناد خزانه اسلامی به نماد «اخزا707» 28 ماه، با سررسید 27 شهریور 98 برای اولین‌بار در بازار ابزارهای نوین مالی عرضه شد. اما عرضه اولیه سنگ‌آهن گهرزمین، در 26 آبان بود که از منظر مشارکت سهامداران رکوردی جدید را به ثبت رساند و در روز اول معاملاتی خود نقدینگی نزدیک به 420 میلیارد تومانی را رقم زد.
از «اخزا»ها چه خبر؟

معاملات اسناد خزانه اسلامی طی 20 روز کاری آبان، شاهد ورود اوراق جدیدی در نماد «اخزا707» بود. اوراق مزبور در 27 ماه، عرضه شد. نرخ سود موثر این اوراق به 3/ 25 درصد و همچنین ارزش معاملات آن به بیش از یک میلیارد تومان رسید. از سویی دیگر با پایان ماه و نزدیک شدن به زمان سررسید نماد معاملاتی «اخزا611»، اوراق خزانه مزبور با نرخ سود موثر بیش از 4/ 22 درصدی، به منظور پرداخت مبالغ اسمی متوقف شد. بازده دوره نگهداری این اوراق در سطح 72/ 0 واحد درصد تثبیت شد. در ابتدای این بازه زمانی، نرخ سود مؤثر بر سطح 5/ 25 درصدی قرار داشت اما با حرکت تقریبا ممتد نزولی این نرخ، در پایان راه با افت دو واحد درصدی مقدار 5/ 23 درصد را به خود اختصاص داد.