در سال ۱۳۹۷ فرابورس ایران دهمین سال فعالیت خود را در شرایطی پشت سر گذاشت که در این سال بازدهی بیش از ۱۰۰ درصدی شاخص کل و رشد ۷۵ درصدی ارزش بازاری فرابورس به ثبت رسید؛ و تامین مالی ۳۴۹ هزار میلیارد ریالی نیز از درگاه فرابورس رقم خورد.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،در سالی که گذشت طی 241 روز معاملاتی، معامله‌گران در تمامی بازار‌های فرابورس ایران اقدام به خرید و فروش 170 هزار و 190 میلیون ورقه ‏بهادار به ارزش یک میلیون و 17 هزار و 115 میلیارد ریال در بیش از 24 میلیون و 719 هزار نوبت معاملاتی کردند که افزایش ‏این متغیر‌ها در بازه 71 تا 150 درصدی قرار داشت.‏

این گزارش می‌افزاید: در حالی فرابورس ایران در سال 1397 دهمین سال فعالیت خود را پشت سر گذاشت و وارد دومین دهه حیات خود شد که در این سال بازدهی بیش از 100 درصدی شاخص کل و رشد 75 درصدی ارزش بازاری فرابورس به ثبت رسید. همچنین تامین مالی 349 هزار میلیارد ریالی از درگاه فرابورس رقم خورد.

بر این اساس شاخص کل فرابورس ایران در پایان سال 97 با 1161 واحد افزایش نسبت به سال 96، ضمن تجربه رشد 106 درصدی در پایان سال در ارتفاع 2258 واحدی ایستاد و رکورد جدیدی را ثبت کرد و ارزش کل بازار فرابورس نیز در انتهای سال 97 به بیش از 257 میلیارد تومان رسید که در مقایسه با سال 96 به میزان 75 درصد رشد داشته است.

در این میان بازارهای اول و دوم از نظر ارزش بازاری به ترتیب رشد 78 و 109 درصدی را تجربه کردند و ارزش بازارهای شرکت‌های کوچک و متوسط به ترتیب 44 و 49 درصد افزایش یافت. از سوی دیگر بازار ابزارهای نوین مالی در سال 97 شاهد رشد 54 درصدی ارزش بازار نسبت به سال قبل بود.

همچنین در سالی که پشت سر گذاشته شد از طریق عرضه اولیه، عرضه اسناد خزانه اسلامی، پذیره‌نویسی و افزایش سرمایه شرکت‌ها، تامین مالی 349 هزار و 100 میلیارد ریالی از درگاه فرابورس ایران صورت گرفت که این رقم نسبت به سال گذشته 14 درصد افزایش یافته است.

16 شرکت جدید روی تابلوهای اصلی معاملات فرابورس رفتند

علاوه بر این در سالی که گذشت، فرابورس ایران از عرضه اولیه سهام 15 شرکت به روش بوک‌بیلدینگ‌ شامل شرکت‌های پتروشیمی غدیر، تجارت الکترونیک پارسیان کیش، کشت و دام قیام اصفهان، کشاورزی و دامپروری بینالود نیشابور، صنایع ماشین‌های اداری ایران، کشاورزی مکانیزه اصفهان کشت، داروسازی آوه سینا، عطرین نخ قم، تولیدات پتروشیمی قائد بصیر، سنگ آهن گهر زمین، کشت و دامداری فکا، مجتمع کشت و صنعت و دامپروری و مرغداری دشت خرمدره، تولید و مدیریت نیروگاه زاگرس کوثر، بیمه معلم و مجتمع تولید گوشت مرغ ماهان، میزبانی کرد.

همچنین سهام شرکت بیمه نوین به روش گشایش نماد در بازار دوم فرابورس عرضه اولیه شد و بدین ترتیب 16 شرکت از صنایع مختلف اعم از پتروشیمی، زراعی، رایانه و خدمات وابسته، نیروگاهی و ... طی سال 97 برای نخستین بار وارد تابلوهای اصلی فرابورس شدند.

پذیره‌نویسی 97 میلیون ورقه در فرابورس طی سال 97

در سال 97 پذیره‌نویسی بیش از 66 میلیون ورقه شامل اوراق مشارکت، اجاره، مرابحه و گواهی سپرده سرمایه‌گذاری خاص و عام به ارزش جمعا 64 هزار و 481 میلیارد ریال در فرابورس ایران انجام شد. گفتنی است در این میان تامین مالی ‌10 هزار میلیارد ریالی صنعت نفت از طریق پذیره‌نویسی 10 میلیون ورقه منفعت با موفقیت صورت گرفت.

همچنین 31 میلیون ورقه ETF به ارزش 337 میلیارد ریال شامل واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری «فنابا»، «تهران»، «اوصتا» و «آسامید» پذیره‌نویسی شد.

بدین ترتیب جمع پذیره‌نویسی‌های انجام شده در فرابورس طی سال 97 به 97 میلیون ورقه به ارزش 64 هزار و 818 میلیارد ریال رسید.

چند نماد معاملاتی در فرابورس پذیرش یا درج شد؟

این گزارش می‌افزاید: در سال 97 نماد معاملاتی 111 شرکت در بازارهای اول، دوم و شرکت‌های کوچک و متوسط پذیرش و درج شد که تعداد شرکت‌های پذیرش و درج‌شده در بازارهای دوم و SME نسبت به سال 96 به ترتیب 17 و 33 درصد افزایش یافته اما این رقم در بازار اول 4 درصد کاهش پیدا کرده است. همچنین سه تابلو معاملاتی بازار پایه طی این سال میزبان درج 172 شرکت بودند.

از سوی دیگر نگاهی به اوراق و صندوق‌های پذیرش شده در بازار ابزارهای نوین مالی در سال 97 نشان می‌دهد که 66 ورقه با درآمد ثابت و 20 صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) در این بازار پذیرش شده که حاکی از رشد 18 درصدی این ارقام نسبت به سال 96 است.

همچنین 28 نماد اسناد خزانه اسلامی طی سالی که گذشت در فرابورس پذیرش شد این در حالی است که در سال 96 تعداد این نمادها 16 عدد بود.

علاوه بر این، بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس میزبان پذیرش 36 ورقه گواهی استفاده از تسهیلات مسکن در سال 97 بود که این تعداد، رشد 57 درصدی را نسبت به تسه‌های پذیر‌ش‌شده در سال 96 نشان می‌دهد.

21 نماد اسناد خزانه اسلامی عرضه شد

همچنین معاملات ثانویه اسناد خزانه اسلامی در نمادهای «اخزا 621»، «اخزا 622»، «اخزا 623»، «اخزا 624» و «اخزا 701 تا 717» از طریق بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس طی سال 97 آغاز شد.

بدین ترتیب 21 اخزا طی سالی که گذشت روی تابلو اوراق با درآمد ثابت فرابورس رفتند که در این میان، نمادهای اخزا 621، اخزا 701 و اخزا 702 به ترتیب در مرداد، آذر و دی ‌ماه سال 97 سررسید شدند و مبلغ اسمی این سه اخزا به دارندگان آن پرداخت شد.

مابقی این مجموعه از اسناد خزانه اسلامی در سال‌های 98 و 99 سررسید می‌شوند و تاریخ سررسید دو نماد «اخزا 713» و «اخزا 716» سال 1400 خواهد بود.

در بازارهای فرابورس چه گذشت؟

در 241 روز معاملاتی سال 97 معامله‌گران در تمامی بازار‌ها اقدام به خریدوفروش 170 هزار و 190 میلیون ورقه بهادار به ارزش یک میلیون و 17 هزار و 115 میلیارد ریال در بیش از 24 میلیون و 719 هزار نوبت معاملاتی کردند که افزایش این متغیر‌ها در بازه 71 تا 150 درصدی قرار داشت.

میانگین ماهانه حجم و ارزش معاملات سال 97 فرابورس ایران 14 هزار و 182 میلیون ورقه به ارزش 84 هزار و 760 میلیارد ریال بود.

رصد معاملات سهام در سالی که گذشت نیز نشان می‌دهد 19 هزار و 318 میلیون سهم به ارزش 59 هزار و 301 میلیارد ریال در این بازه زمانی در بازار اول و 68 هزار و 301 میلیون سهم به ارزش 228 هزار و 321 میلیارد ریال در بازار دوم خریدوفروش شده است که این متغیرها افزایش حداقل 75 و حداکثر 168 درصدی را در این مدت ثبت کرده‌اند.

به‌ علاوه این که، بازار پایه در سال 97 در مجموع سه تابلو خود شاهد معامله 77 هزار و 967 میلیون سهم به ارزش 170 هزار و 418 میلیارد ریال بود که نسبت به سال 96 به میزان 100 و 191 درصد افزایش یافته است.

همچنین بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) در سال 97 میزبان معامله 64 میلیون ورقه به ارزش 457 میلیارد ریال بود که دو متغیر حجم و ارزش معاملات در این بازار به ترتیب 95 و 153 درصد نسبت به سال 96 رشد کرده‌اند.

از طرف دیگر، در بازار ابزار‌های نوین مالی شامل معاملات اوراق بدهی، اوراق تسهیلات مسکن و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF)، دادوستد 4 هزار و 504 میلیون ورقه به ارزش 558 هزار و 211 میلیارد ریال در این سال انجام شد که آمار معاملات این بازار نیز بیانگر رشد قابل توجهی نسبت به سال 96 است.

آمار معاملات فرابورس به تفکیک ابزار

نگاهی به آمار معاملات فرابورس به تفکیک ابزار در سالی که گذشت نشان می‌دهد در این مدت بیش از 165 هزار و 654 میلیون سهم به ارزش 458 هزار و 577 میلیارد ریال در مجموع بازار‌های سهام جا‌به‌جا شده است.

در همین حال 19 میلیون ورقه به ارزش 11 هزار و 879 میلیارد ریال در قالب معاملات اوراق گواهی تسهیلات مسکن، 558 میلیون ورقه به ارزش 484 هزار و 870 میلیارد ریال در قالب اوراق بدهی و نیز 3 هزار و 958 میلیون ورقه به ارزش 61 هزار و 790 میلیارد ریال مربوط به صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) در همین بازه زمانی خریدوفروش شده است که به جز ارزش معاملات اوراق تسهیلات مسکن که 7 درصد کاهش یافته، رشد باقی متغیر‌ها در بازه 12 تا 158 درصدی نسبت به سال 96 در نوسان بوده است.

همچنین در سال 97 سه بازار ابزار‌های نوین مالی، دوم و پایه به لحاظ ثبت بیشترین ارزش معاملات، بالاترین سهم را در میان همه بازار‌های فرابورس به خود اختصاص دادند و بازار پایه و بازارهای دوم و اول به ترتیب بیشترین حجم معاملاتی را در اختیار گرفتند.

در نهایت، گروه‌های فلزات اساسی، محصولات شیمیایی و انبوه‌سازی املاک و مستغلات نیز به ترتیب با در اختیار گرفتن 18، 13 و 5 درصد از ارزش معاملات خُرد در بازارهای اول، دوم، پایه و SME در سال 97 صدر‌نشین‌های جدول ارزش معاملات خُرد بازار سهام و اختیار سهام فرابورس شدند که این ارزش در این بازه زمانی به 701 هزار و 441 میلیارد ریال می‌رسید.

بازار دارایی فکری میزبان فروش یک علامت تجاری و دو اختراع

فهرست عرضه‌های بازار دارایی فکری فرابورس شامل علائم تجاری، اختراع‌‌ها و طرح‌های صنعتی که در پایان سال 96 در مجموع 251 عدد بود، در پایان سال 97 به 318 عدد رسید که شامل 301 اختراع، 15 طرح صنعتی و 3 علامت تجاری است.

همچنین در سال 1397 یک علامت تجاری و دو اختراع از طریق بازار دارایی فکری فرابورس ایران معامله شد. بر این اساس این بازار در آبان‌ماه 97 میزبان فروش یک علامت تجاری به نام شمشاد به ارزش 15 میلیارد ریال به عنوان دومین علامت تجاری فروخته‌شده در این بازار بود.

علاوه بر این، بازار دارایی فکری در آذرماه 97 شاهد فروش اختراع «تولید ماست غنی‌شده با استرول‌های گیاهی برای کاهش کلسترول بدن» به ارزش 9 میلیارد و 100 میلیون ریال بود و در دی‌ماه نیز اختراع «جوراب مقاومتی آبی» به ارزش 9 میلیارد ریال معامله شد تا بدین ترتیب هفتمین و هشتمین اختراع از درگاه این بازار به فروش برسد.

بر پایه این گزارش، از آغاز راه‌اندازی بازار دارایی فکری تا پایان سال 97 در مجموع 12 اختراع، طرح صنعتی و علامت تجاری از مسیر این بازار به فروش قطعی رسیده یا مجوز بهره‌بردای از آن برای مدت معین صادر شده و در مجموع ارزش معاملات این بازار در پایان سال 97 به بیش از 90 میلیارد ریال رسیده است.

گفتنی است به موازات اقدامات فرابورس در رونق و توسعه بازارها و ابزارهای مالی، این رکن بازار سرمایه در راستای رسالت خود در تامین مالی نوآوری و با هدف رفع نیازهای فناورانه بازارهای مالی کشور به برگزاری رویداد فین‌استارز 2018 به عنوان بزرگ‌ترین رویداد استارت‌آپ‌های مالی ایران، خاورمیانه و شمال آفریقا اقدام کرد که به جذب سرمایه برای استارت‌آپ‌های حوزه فین‌تک انجامید.

این گزارش می‌افزاید: در سال 98 نیز فرابورس ایران با هدف شناسایی و معرفی نوآوری‌‌ها در حوزه ‏فناوری‌های مالی، کمک به توسعه اکوسیستم فین‌تک و همچنین تامین ‏مالی کسب‌وکارهای استارت‌آپی از فین‌استارز پلاس به عنوان یکی از رویدادهای ‏تخصصی فین‌استارز 2019 رونمایی می‌کند.‏