«صندوق‌های قابل معامله در بورس» یا همان ETFها یکی از رایج‌ترین ابزارهای موجود در بازارهای سرمایه هستند که از مردادماه سال ۱۳۹۲به بازار سرمایه ایران راه پیدا کردند و طی سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین ابزارهای سرمایه‌گذاری تبدیل شده‌اند. در حال حاضر صندوق های مزبور به عنوان یکی از بهترین، مناسب ترین و کم ریسک ترین گزینه ها برای ورود به بازار سرمایه به ویژه برای تازه واردان مطرح است.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،این روزها خبرهای زیادی در خصوص سرمایه گذاری در بورس و ورود به بازار سرمایه شنیده می شود و عموم افراد جامعه به سرمایه گذاری در این بازار تمایل پیدا کرده اند. در این میان یکی از مهمترین مخاطرات ورود افراد جدید به بورس، نداشتن اطلاعات کافی برای سرمایه گذاری مستقیم بوده که ممکن است خطر از بین رفتن سرمایه آنها را به دنبال داشته باشد. این در حالی است که گزینه های بسیار زیادی برای ورود این قبیل افراد برای سرمایه گذاری غیرمستقیم در بازار مطرح است که یکی از مهمترین این موارد صندوق های سرمایه گذاری هستند؛ زمانی که صحبت از سرمایه گذاری مطرح می شود، ریسک پذیری و ترس از دست دادن سرمایه به بزرگترین دغدغه سرمایه گذاران تبدیل می شود است. برای از بین بردن و یا کم کردن از میزان این ریسک راهکارهای مختلفی وجود دارد. مثلا یکی از این راه‌ها استفاده از صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک است.

مهم‌ترین خدمت صندوق‌ها بازدهی مطلوب و کم کردن ریسک سرمایه‌گذاران است که این ویژگی در انواع صندوق های سرمایه گذاری برای سرمایه‌گذاران غیر حرفه‌ای بسیار کاربردی است؛ زیرا با انتخاب یک صندوق سرمایه‌گذاری مناسب، دیگر نیازی به کسب اطلاعات تخصصی و صرف وقت اضافه نیست. متداول‌ترین تقسیم‌بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر مبنای ترکیب دارایی‌های آن‌ها است به این معنی که صندوق‌ها سرمایه جمع آوری شده از افراد را در دارایی‌های مختلفی سرمایه‌گذاری می‌کنند. این دارایی‌ها می‌توانند گزینه‌های کم‌ریسک مانند سپرده بانکی و اوراق با درآمد ثابت یا گزینه‌های با ریسک بیشتر مانند سهام باشند.

صندوق سرمایه گذاری سهامی، صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت ، صندوق‌ سرمایه گذاری مختلط و صندوق سرمایه گذاری قابل معامله از جمله ۴ گروه اصلی صندوق های فعال در بازار سرمایه ایران هستند. همانطور که عنوان شد یکی از انواع صندوق های سرمایه‌ گذاری، صندوق قابل معامله در بورس یا ETF ها هستند. صندوق هایی که این روزها بیشتر از گذشته در کانون توجه معامله گران و سرمایه گذاران قرار گرفته اند.

ETF چیست؟

صندوق های سرمایه گذاری  قابل معامله در سهام یا همان ETFها صندوقی متشکل از دارایی‌های مختلف است که با ساختاری شبیه به صندوق سرمایه گذاری مشترک mutual fund مانند سهام عادی شرکت‌های مختلف در بورس اوراق بهادار معامله می‌شود.‌ یعنی برای سرمایه گذاری در این صندوق ها باید کد معاملاتی فعال در بورس داشته باشیم.

سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله در بورس (ETF)  می تواند برای همه مناسب باشد چون هم امکان بهره مندی از تنوع سبد خرید و هم کاهش میزان ریسک پذیری در این صندوق‌ها وجود دارد علاوه بر این به این دلیل که واحدهای صندوق های مزبور به صورت آنلاین قابل خرید و فروش است سرمایه گذاری در آن برای افرادی که بیشتر دوست دارند در بازار سهام سرمایه گذاری کنند جذاب است.

مزایای استفاده از ETFها در بورس

اولین و مهم‌ترین‌ ویژگی صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله، کاهش هزینه استراتژی‌های ردگیری شاخص‌ها است.

بخش دیگر صرفه‌جویی هزینه‌ای به دلیل قابل معامله بودن واحدهای آن در بورس است. تمام هزینه‌های مربوط به ثبت و شناسایی هویت خریدار یا فروشنده، دریافت و بررسی مستندات، پاسخ به درخواست‌های خریدوفروش و سایر هزینه‌ها، بر عهده کارگزار است و مدیر صندوق در این زمینه هزینه کمتری متحمل می‌شود.

مزیت دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس سهولت دسترسی است.

همچنین این صندوق‌ها برای طیف وسیعی از سرمایه‌گذاران، صرف نظر از میزان دارایی‌ها و افق سرمایه‌گذاری آنها، فرصت مناسبی برای تشکیل پرتفوی با ارائه طبقات متنوعی از دارایی فراهم کرده‌اند.

از سوی دیگربه دلیل اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله مانند سهام معامله می‌شوند، فرآیند سرمایه‌گذاری در آنها نیز نظام‌مند است که این امر موجب افزایش نقدشوندگی و امکان معامله واحدهای سرمایه‌گذاری در بازارهایی می‌شود که در آنها همه سرمایه‌گذاران می‌توانند صرف نظر از میزان سرمایه یا افق زمانی سرمایه‌گذاری، به‌طور شفاف و با حمایت‌های قانونی نهادهای حاکمیتی با یکدیگر دادوستد کنند.

شفافیت، مزیت مهم دیگر این صندوق‌ها است؛ زیرا بیشتر مدیران صندوق، اطلاعات اصلی پرتفوی خود را روزانه از طریق وب‌سایت صندوق نمایش می‌دهند.

این در حالی است که امکان خرید و فروش لحظه ای در بورس همانطور که می تواند به عنوان مزیت این نوع صندوق ها مطرح شود اما در شرایطی می تواند برای سرمایه گذاران نوپا که کمتر توانایی کنترل هیجانات خود را دارند زیان آور باشد چون برای دستیابی به بازدهی مطلوب نیاز به صرف زمان مناسب است. اما افراد تازه کار شاید کند بودن و یا ضرر کوتاه مدت احتمالی صندوق را نتوانند تحمل کنند و با ضرر سرمایه خود را خارج کنند. در صورتیکه ذات سرمایه گذاری در صندوق های غیر قابل معامله در بورس بر اساس سرمایه گذاری میان مدت و یا بلند مدت است.

ورود ETFهای دولتی به بازار

بحث پیرامون عرضه سهام دولتی و خروج از بنگاه‌داری در حالی از ابتدای سال جدید مطرح شد که نخستین دور از عرضه مزبور با ورود صندوق های قابل معامله مالی آغاز شد. در این راستا وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران، باقی‌مانده سهام خود در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه‌های البرز و اتکایی امین را واگذار کرد. «صندوق سرمایه‌گذاری واسطه‌گری مالی یکم» اولین صندوق از نوع صندوق‌های ای‌تی‌اف(ETF) دولتی بود که پذیره‌نویسی آن به پایان رسید و از تیر ماه امکان معامله واحدهای این صندوق در بازار سرمایه فراهم شد.

آن‌طور که اعلام شده دولت در سال جاری قصد عرضه دو صندوق دیگر را نیز دارد. مرحله دوم واگذاری‌ها از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس مربوط به باقیمانده سهام دولت در پالایشگاه‌های اصفهان، تهران، تبریز و بندرعباس است. مرحله سوم واگذاری ها نیز شامل باقی مانده سهام دولت در شرکت های ایران خودرو، سایپا، فولاد مبارکه و ملی مس است. واگذاری این دو صندوق طبق برنامه ریزی انجام شده در نیمه نخست سال جاری خواهد بود.