صادرات نفت عراق به هند سال میلادی گذشته رشد حدود دو رقمی داشت و کمک کرد عنوان بزرگترین صادرکننده نفت به هند در سال ۲۰۲۰ را حفظ کند اما اگر برجام توسط بایدن احیا شود و نفت ایران به بازار برگردد، ممکن است برای حفظ رشد مشابه در سال ۲۰۲۱ به مشکل بربخورد.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،سال 2020 نخستین سالی بود که صادرات نفت ایران به هند به صفر رسید و به عراق این فرصت را داد تا صادراتش را از 45.88 میلیون تن در سال 2019 به حدود 50.17 میلیون تن رسانده و سهم خود در بازار هند را به 25 درصد افزایش دهد.

لیم جیت یانگ، مشاور بازارهای نفت در اس اند پی گلوبال پلاتس آنالیتیکس در این باره اظهار کرد: قیمت گذاری رقابتی عامل مهمی بود که عراق را به بزرگترین صادرکننده نفت به هند تبدیل کرد. اما سهم عراق در سال 2021 ممکن است پایینتر رود زیرا احتمال بازگشت نفت ایران به بازار در صورت تسهیل تحریمهای آمریکا از سوی دولت بایدن وجود دارد.

صادرات نفت ایران از زمان خروج ترامپ از برجام در ماه مه سال 2018 متاثر شد و تیم بایدن اعلام کرده که به دنبال احیای برجام است.

اس اند پی گلوبال پلاس آنالیتیکس پیش بینی کرده که با فرض انعقاد توافق جدید تا اواسط سال 2021 و به شرطی که دولت بایدن در اجرای سیاست تحریمها به شدت دولت ترامپ عمل نکند، صادرات نفت ایران در فاصله ژوئن تا دسامبر ممکن است به میزان 500 هزار بشکه در روز رشد کند. در بهترین حالت، رشد صادرات نفت ایران به یک میلیون بشکه در روز تا دسامبر امکان پذیر است.

احتمال بازگشت نفت ایران

طبق آمار کشتیرانی، ایران 795 هزار بشکه در روز در سال 2017 و 470 هزار بشکه در روز در سال 2018 نفت به هند صادر کرده بود و این رقم در سال 2019 به 90 هزار بشکه در روز کاهش پیدا کرد.

به گفته یک مسئول در یک پالایشگاه هندی، پالایشگاههای هند به نفت ایران بسیار عادت دارند. آنها در صورت گشایش صادرات ایران، خیلی خوشحال خواهند بود که بتوانند نفت ایران را خریداری کنند. این امر رقابت را برای صادرکنندگانی نظیر عراق دشوارتر خواهد کرد.

اگرچه پالایشگاههای خصوصی مانند نایارا انرژی در سال 2020 خریدار فعال گریدهای نفتی بصره لایت و بصره هوی در بازار اسپات بودند اما پالایشگاههای دولتی محموله هایی را بر اساس قراردادهای بلندمدت از خاورمیانه وارد کردند با این حال حجم مذکور همزمان با بهبود تقاضا، کاهش پیدا کرده است.

عربستان سعودی دومین صادرکننده بزرگ نفت به هند در سال 2020 بود اما طبق آمار گمرکی، حجم صادرات این کشور 11 درصد در مقایسه با سال 2019 کاهش یافت و به 35.91 میلیون تن در سال 2020 رسید.

معامله گران و تحلیلگران انتظار دارند حجم صادرات عربستان در سال 2021 محدود بماند. این کشور در اوایل ژانویه با اعلام کاهش یکجانبه تولید به میزان یک میلیون بشکه در روز، بازار را غافلگیر کرد. عربستان سعودی با هدف کاهش سریع سطح ذخایر نفت، قصد دارد تولیدش را در ماههای فوریه و مارس به 8.119 میلیون بشکه در روز کاهش دهد که بسیار پایینتر از سهمیه تولید 9.119 میلیون بشکه در روز است.

پالایشگاههای خصوصی و دولتی هند تمایل طبیعی به خرید گریدهای مدیوم و سنگین ترش از خاورمیانه دارند زیرا پالایشگاههای پیچیده این کشور گریدهای مذکور را راحتتر پالایش می کنند.

هزینه حمل محموله هم نقش مهمی در خرید نفت پالایشگاههای هندی ایفا می کند. آنها خرید نفتی که مسافت حمل کوتاهی مانند چهار تا پنج روز از خاورمیانه را دارند در مقایسه با 30 روز برای کلمبیا و 40 تا 45 روز برای ونزوئلا را ترجیح می دهند.

علاوه بر عراق، صادرات نفت امارات متحده عربی به هند افزایش داشته و این کشور سومین صادرکننده بزرگ نفت به هند در سال 2020 بود. طبق آمار گمرکی، صادرات نفت امارات در سال 2020 به میزان 30 درصد رشد سالانه داشت و به 21.35 میلیون تن رسید.

بجز خاورمیانه، واردات نفت هند از آمریکا در سال 2020 به 12.69 میلیون تن رسید که 29 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش داشت و کمک کرد این کشور از جایگاه ششم در سال 2020 یک پله صعود کند.

تحلیلگران انتظار دارند با افزایش فعالیت پالایشگاهها برای تامین تقاضای داخلی رو به بهبود، مجموع واردات نفت هند در سال 2021 رشد کند.

بر اساس گزارش پلاتس، شرکت FGE انتظار دارد میانگین واردات نفت هند در سال 2021 به حدود 4.4  میلیون بشکه در روز بالغ شود که حدود 9 درصد بالاتر از سطح سال 2020 است.