کمیسیون اوراق بهادار مالزی، اصلاحیه دستورالعمل انتشار صکوک SRI را تحت عنوان صکوک مرتبط با سرمایه‌گذاری‌های پایدار و مسئولیت‌پذیر (SRI-linked Sukuk) به منظور تسهیل تامین مالی شرکت‌هایی که دغدغه‌های زیست محیطی و اجتماعی دارند ابلاغ کرد.

از آنجاکه طبق دستورالعمل پیشین صکوک سبز یا SRI در مالزی، عواید انتشار این نوع اوراق تنها باید صرف پروژه‌های سبز یا منطبق با آرمان‌های توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDGs) می‌شد، بنابراین، شرکت‌هایی که به‌طور نمونه از سوخت‌های کربنی استفاده می‌کردند یا پروژه آنها سبز نبود اما در عین حال دغدغه کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای را داشتند، نمی‌توانستند از این ساز و کار برای تامین مالی استفاده کنند.
با حاکم شدن نگرش تغییر به سمت آینده‌ای مقاوم در برابر تغییرات آب و هوایی، شرکت‌ها و صنایعی که حجم بالایی از گازهای گلخانه‌ای را منتشر می‌کنند در معرض حذف تدریجی قرار دارند. از این‌رو کمیسیون اوراق بهادار مالزی به منظور فراهم کردن شرایط مناسب برای شرکت‌هایی که لزوماً فعالیت یا پروژه آنها سبز نیست، اما قصد کاهش یا به صفر رساندن تولید آلاینده‌ها را دارند، دستورالعمل پیشین صکوک SRI را اصلاح کرد.
به این ترتیب، بر اساس دستورالعمل اصلاحی صکوک مرتبط با SRI، عواید حاصل از انتشار اوراق می‌تواند برای اهداف عمومی مورد استفاده قرار گیرد؛ مشروط بر اینکه ناشر یا بانی بتواند اهداف عملکرد پایدار (SPT) را در بازه زمانی تعیین شده محقق کند.
در حقیقت، بانی یا ناشر صکوک مرتبط با SRI، در طرح تامین مالی خود تعدادی شاخص کلیدی عملکرد (KPI) که مرتبط با فعالیت او، قابل اندازه‌گیری و مورد تایید نهادهای مستقل هستند، تعیین می‌کند؛ به عنوان مثال "میزان تولید گاز دی اکسید کربن" و متعهد می‌شود طی بازه زمانی مثلاً 4 ساله میزان تولید این گاز را به رقمی که در اهداف عملکرد پایدار(SPT) تعریف شده، برساند یا کاهش دهد. این شاخص‌ها بطور مستمر توسط نهادهای مستقل، نظارت شده و گزارش‌های مرتبط با آن به افشای عموم می‌رسد.
نرخ بازپرداخت صکوک مرتبط با SRI ممکن است متغیر باشد، یعنی چنانچه بانی یا ناشر در تحقق اهداف عملکرد پایدار(SPT) طی بازه زمانی تعیین شده ناموفق باشد، باید نرخ بالاتری را به دارندگان اوراق پرداخت کند.
از جمله امتیازهای صکوک SRI برای بانیان یا ناشرین مالزیایی می‌توان به این موارد اشاره کرد: ناشرینی که صکوک یا اوراق قرضه تحت استاندارهای سبز، اجتماعی و پایدار مالزی منتشر می‌کنند، معاف از مالیات هستند. همچنین، آن دسته از هزینه‌های صکوک SRI که به تایید کمیسیون اوراق بهادار مالزی رسیده باشند دارای تخفیف مالیاتی هستنئد. همچنین، ناشرین واجد شرایط طرح اهدای کمک‌های مالی بلاعوض دولتی به صکوک و اوراق قرضه SRI می‌توانند از این طرح، به منظور پرداخت حداکثر 90 درصد از هزینه‌های مرتبط با صکوک SRI خود تا سقف 300 هزار رینگیت مالزی برای هر بار انتشار اوراق SRI منتفع شوند.
*مسعود زهره وندی؛ کارشناس مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه