با ورود ماشین آلات و تکنولوژی به عرصه کشاورزی نقش نفت و مشتقات آن در این بخش افزایش یافته است به گونه ای که امروزه تأمین انرژی مورد نیاز بخش کشاورزی به میزان کافی و با قیمت مناسب به‎ شکل معناداری بر میزان تولید و قیمت تمام شده محصولات موثر است.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین، با اعلام نرخ یک هزار و 500 تومانی برای هر لیتر بنزین و 400 تومان برای هر لیتر گازوئیل در بودجه سال 97 ، این نگرانی در بین کشاورزان و فعالان این بخش ایجاد شده است که با تصویب افزایش قیمت سوخت در مجلس، چه سرنوشتی در انتظار بخش کشاورزی است؟

بر اساس اعلام معاونت برنامه ریزی و اقتصادی وزارت جهادکشاورزی سهمیه سوخت مصرفی بخش کشاورزی در کشور روزانه ۱۲ میلیون لیتر است و بخش ماشین آلات با 68.3 درصد از کل مصرف بالاترین میزان مصرف را به خود اختصاص داده است.

ماشین آلات بخش کشاورزی در کشور ما بیشتر شامل؛ تراکتور، کمباین، تیلر، چاپر، دروگر می شود و طبق آمارنامه سایت وزارت جهاد کشاورزی بیش از 471 هزار دستگاه تراکتور، بیش از 35 هزار بذرکار، 16 هزار دستگاه کمباین غلات، 4 هزار دستگاه کمباین برنج، 400 دستگاه چاپر و بیش از 17 هزار دروگر در کشور فعال هستند و مرکز توسعه مکانیزایسون کشاورزی کشور از برنامه ریزی برای افزایش تعداد ماشین آلات کشاورزی در سال جاری و تحویل روزانه سه دستگاه کمباین به کشاورزان خبر داده است.

چاه های آب از دیگر تجهیزات بخش کشاورزی است که سطح بالایی از مصرف سوخت را به خود اختصاص داده و به گفته آرش کردی، مدیرعامل شرکت توانیر،هم اکنون حدود 180 تا 200 هزار حلقه چاه مجاز گازوئیلی در کشور وجود دارد.

سوخت در مرغداری ها و گلخانه ها نیز بخش مهمی از هزینه های تولید در این حوزه را به خود اختصاص می دهد و می توان گفت این حوزه ها نیز بالاترین تاثیر را از افزایش قیمت بنزین و گازوئیل خواهند گرفت. حجم بالای مصرف سوخت در بخش کشاورزی موجب شده است هر نوع تغییر در قیمت بنزین و گازوئیل تاثیر زیادی در این بخش داشته باشد.

با این حال علی رغم افزایش قیمت حامل های انرژی در بودجه سال 97 دولت توجه ی به پرداخت یارانه به سوخت بخش کشاورزی نکرده است و به گفته کارشناسان به نظر می رسد؛ دولت در تنظیم بودجه سال آینده بخش کشاورزی را فراموش کرده است.

بخش کشاورزی فلج می شود

در همین راستا علی خان محمدی، عضو هیات مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی، در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد آنلاین با تاکید بر اینکه بودجه سال 97 را با دقت خوانده است، گفت: پرداخت یارانه به سوخت بخش کشاورزی موضوعی است که به نظر می رسد دولت در تنظیم بودجه سال 97 به آن توجه نداشته است.

وی افزود: این بی توجهی می تواند نتایج جبران ناپذیری را برای بخش کشاورزی به همراه داشته باشد و باید منتظر فلج شدن این بخش در روزهای ابتدای سال 97 با اجرای افزایش قیمت سوخت باشیم.

به گفته خان محمدی؛ هم اکنون نیز میزان سوخت یارانه داری که تحویل بخش کشاورزی می شود کفاف عملیات های تولیدی را نمی دهد و کشاورزان مجبور هستند بخشی از سوخت خود را از بازار و با قیمت آزاد تامین کنند.

وی ادامه داد: به طور مثال به هر تراکتور در هر دوره تنها یک هزار لیتر سوخت با قیمت هر لیتر 300 تومان تعلق می گیرد که معمولا برای انجام عملیات کافی نیست.

خان محمدی عنوان کرد: در تخصیص یارانه هیچ یک از عوامل مانند قدرت اسب بخار ماشین آلات، عمر ماشین آلات و یا سطح در نظر گرفته نمی شود و این موضوعات از نقاط ضعف پرداخت یارانه سوخت در بخش کشاورزی است.

وی تاکید کرد: حال تصور کنید همین میزان از یارانه که به نحوه ناقص غیر اصولی در اختیار کشاورزان و فعالان این حوزه قرار می گیرد نیز حذف شود، آنگاه چه سرنوشتی را می توان برای کشاورزی کشور متصور شد!؟

عضو هیات مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی بی توجهی به اختصاص یارانه سوخت در بودجه 97 را درحالی دانست که طبق قانون دولت موظف به پرداخت یارانه به بخش کشاورزی است.

خان محمدی با اشاره به قانون افزایش بهره وری، یاد آور شد: در تبصره 4 این قانون آمده است وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاه های اجرائی مجازند منابع مالی بخش کشاورزی و منابع طبیعی و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی، اعم از یارانه، اعتبارات کمک های بلاعوض، کمک های فنی و اعتباری و وجوه اداره شده را با عاملیت صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی و مشارکت مالی بهره‌برداران این بخش، به مرحله اجراء درآورند.

وی با بیان اینکه دست مجلس برای پیگیری اختصاص یارانه سوخت به بخش کشاورزی در بودجه 97 نیز بسته است؛ گفت: در ملاقات های که با نمایندگان مجلس داشته ایم آن ها اعلام کرده اند با توجه به اینکه در بودجه سال 97 در خصوص پرداخت یارانه به سوخت بخش کشاورزی مبحثی عنوان نشده است امکان طرح آن در مجلس وجود ندارد.

عضو هیات مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی افزود: نمایندگان مجلس اذعان دارند باید موضوع در بودجه 97 مطرح شود تا امکان چکش کاری وجود داشته باشد اما اساسا موضوع سوخت بخش کشاورزی در بودجه سال 97 نیامده است تا آن را پیگیری کنیم.

خان محمدی در پایان خطاب به کشاورزان گفت: افزایش سوخت نتایج دیگری نیز به همراه دارد و این موضوع در افزایش قیمت قطعات ماشین آلات و نهاده ها نیز نمود پیدا خواهد کرد و کشاورزان باید برای آن آماده باشند.

بر اساس این گزارش؛ یکی از دلایلی که دولت برای افزایش قیمت سوخت در بودجه 97 اعلام کرده است کاهش مصرف و جلوگیری از هدر رفت آن است. اما، این بهانه برای بخش کشاورزی بی معنا است چرا که به گفته کارشناسان به‌منظور بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش شدت آن در بخش کشاورزی باید بیش از هر چیز تجهیز و نو سازی ناوگان کشاورزی، اصلاح ساختارهای تولید و استفاده از تکنولوژی‌های روز، آموزش نیروی کار به منظور استفاده درست از ماشین آلات، به‌کارگیری سیاست‌های تشویقی برای استفاده از انرژی‌های پاک مد نظر قرار دهد.

در‌ حال‌حاضر ۵۴ درصد از کمباین‌ها و ۴۹ درصد از مابقی ماشین‌آلات کشاورزی همچون تراکتورها کشور فرسوده هستند و ناوگان ماشین آلات کشاورزی حدود ۳۰ درصد بیشتر از میزان استاندارد سوخت مصرف می‌کند. این یعنی روزانه حجم بسیار زیادی از سوخت توسط تجهیزات فرسوده هدر می رود در حالی که می توان با توسعه و نوسازی مکانیزاسیون کشاورزی بیش از ۳۰ درصد مصرف سوخت این حوزه را کاهش دهیم.

حذف یارانه سوخت کشاورزی یا بی توجهی به تعیین میزان یارانه سوخت و نحوه اختصاص به این بخش می تواند نتایج منفی بسیاری را برای بخش کشاورزی که تضمین کننده امنیت غذایی کشور است به دنبال داشته باشد و بدیهی است که حاصل چنین تصمیمی چیزی جز فاصله گرفتن از مسیر توسعه پایدار نخواهد بود.