پس از فتح قله ۹۸ هزار واحدی توسط شاخص بورس، بسیاری از فعالان و سرمایه‌گذاران این بازار به ۶ رقمی شدن شاخص امید بستند. این در حالی است که بورس ایران نتوانست روند صعودی خود را حفظ کند و در روزهایی که ایران ناآرام بود، شاخص بازار سرمایه‌ هم شدیدترین ریزش خود را در سال جاری با افت ۱۶۰۰ واحدی تجربه کرد.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین، با این حال هنوز هم کارشناسان اعتقاد به هیجانی بودن سقوط شاخص داشته و به انتظار نشسته‌اند تا بازار به روند صعودی خود برگردد. بر این اساس با کارشناسان صاحب نظر بازار سرمایه گفت‌و گویی داشته‌ایم که در ادامه آن را می‌خوانید.

بازار منفی، بهشت سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر است
افشین بیرامی _ مدیر تامین مالی کارگزاری صبا جهاد
بازار سرمایه طی روز های آخر آذر ماه 1396 به دلایل اقتصادی ناشی از افزایش در قیمت های جهانی، رشد نرخ دلار، امید به شکوفایی اقتصادی در دور دوم ریاست جمهوری و افزایش قیمت نفت با رشد شتابان و فزاینده به سوی شاخص 100 هزار واحدی در حال حرکت بود. این حرکت در بازار سرمایه و رشد شاخص با استقبال بازار از صنعت پالایشی و فلزی آغاز شد و در زمان کوتاهی به کل بازار سرمایه سرایت کرد.
این در حالی است که پس از این اتفاقات و رشد شارپ در بازار، عموم فعالان و کارشناسان به این باور رسیده بودند که بازار سرمایه در نیمه پایانی سال 96 و همچنین سال 97 گوی سبقت را از سایر رقبا ربوده و با اختلاف امن ترین و پربازده ترین بازار اقتصادی ممکن در مقایسه با سایر بازارها خواهد شد.
اما متاسفانه اتفاقات و ناآرامی های اخیر ایجاد شده در کشور با قدرت هرچه بیشتر ترمز رشد شتابان بازار سرمایه را کشید تا تمام فعالان این صنعت بر سر دوراهی عجیبی قرار بگیرند و با دقت بیشتری تحولات سیاسی کشور و همچنین جامعه بین الملل را در نظر گرفته و با رصد اتفاقات اخیر و پیش‌بینی رویدادهای آتی اقدام به تصمیم گیری کنند. بازار سرمایه بیش از هر بازار اقتصادی دیگری در مقابل ریسک های سیستماتیک شکننده بوده و با سرعت بالا در مقابل این نوع از ریسک عکس العمل نشان می دهد. اتفاقات اخیر از یک سو و همچنین سخنان ریاست جمهوری نامتعادل ایالات متحده آمریکا در خصوص برجام از سوی دیگر سایه تردید وحشتناکی بر سر بازار سرمایه گسترانده است، تا فعالان این بازار در فضای کاملا احتیاطی و در راستای کاهش ریسک سرمایه گذاری خود اقدام کرده و در چنین شرایطی شاهد فشار بالای فروش در اکثر نمادهای فعال در بازار سرمایه هستیم. این احتیاط و ترس از ریزش بازار چنان تاثیرگذار بوده که حتی افزایش مجدد بهای نفت خام و همچنین فلزات در بازار جهانی هم نتوانست تاثیری در مثبت شدن بازار گذاشته و سرمایه  گذاران را از این پیله ترس و احتیاط رهایی بخشد. حال سوال اصلی این است که آینده بازار سرمایه به چه صورت است؟ از یک سو خوش‌بینی های ناشی از رشد اقتصادی و افزایش نرخ های جهانی تاثیر بیشتری داشته و از سوی دیگر ریسک های سیستماتیک موجود رکود را بر بازار تحمیل می‌کند.
با همه این اوصاف پس از گذشت یک هفته از شروع تجمعات و ناامنی های اخیر به وقوع پیوسته در کشور، حال به جرات می توان گفت آرامش به جامعه بازگشته و این ریسک تا حدود زیادی برطرف شده است. از سوی دیگر بررسی سابقه سخنان ریاست جمهوری کشور آمریکا طی چند وقت اخیر نشان از بی‌ثباتی وی و همچنین عدم پشتوانه فکری و منطقی در پشت سخنان او بوده که همه نشان از توخالی بودن این صحبت ها می‌دهد. این در حالی است که در صورت تمدید نکردن تعلیق تحریم ها از سوی آمریکا نیز آنچنان ریسک بالایی بر سهامداران تحمیل نمی‌شود، زیرا پس از تصویب برجام و تعلیق تحریم ها بازار سرمایه آنچنان که باید رشد نکرده و ریزش بالایی برای بازار را نمی توان متصور بود. با توجه به صحبت های مطرح شده در فوق به نظر می‌رسد بازار منفی روز های اخیر در واقع می‌توانست بهشت سرمایه گذاران ریسک پذیر باشد تا پس از رفع تردیدهای موجود بازدهی متناسب با ریسک خود را کسب کند.

بازار هنوز پتانسیل رشد دارد
مهرزاد منتظری، مدیر سرمایه گذاری کارگزاری آگاه
بزرگترین عامل رشد شاخص کل از ابتدای سال 96، مربوط به روند بازارهای بین المللی بوده است، از این رو به بررسی وضعیت بازارهای بین المللی نگاهی می‌کنیم. سال 2017 سال بسیار خوبی برای بسیاری از کالاها در بازار جهانی بود. کامودیتی‌ها که در چند سال قبل روند نزولی را در پیش گرفته بودند، طی سال گذشته توانستند از رکوردهای پیشین خود سبقت و حال و اوضاع خوبی به خود بگیرند. بررسی جزء به جزء وضعیت کالاهای پایه در بازارهای جهانی حکایت از تداوم رشد قیمتی در سال جدید میلادی دارد. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود طی سال 2018 از شرایط مناسبی برخوردار باشند. طبق آمارهای منتشر شده فلز روی در سال 2017 در چند مقطع زمانی تا محدوده 3200 دلاری رشد کرد، از این رو بسیاری از کارشناسان بین الملل بر این باورند این فلز می‌تواند طی این سال از سطح مزبور عبور کرده و قیمت‌های جدیدی را به ثبت برساند. همچنین آمارها نشان می‌دهد که تقاضا برای فلز روی در بازارهای جهانی بسیار بالاست. طی این مدت موجودی انبارهای LME  و شانگهای کاهش یافته است و پروژه مهمی نیز در خصوص افزایش تولید وجود ندارد. در حال حاضر موجودی LME  به طور متوسط حدود 186 هزار تن است که این رقم در مسیر افت شدید قرار دارد. از سوی دیگر شرایط بازار مس بسیار مطلوب است. این فلز در سال 2017 به محدوده 7هزار دلار رسید و توانست با ثبت رکوردهای جدید به یکی از جذاب ترین بازار کامودیتی ها تبدیل شود. بنابراین عرضه و تقاضا در بازار مس در حالت تعادلی قرار دارد، با این وجود می‌توان پیش‌بینی کرد که موجودی انبارها به سمت کاهش حرکت کند. در کنار کاهش موجودی انبارهای کامودیتی ها، باید به روند شاخص دلار آمریکا نیز توجه کرد. شاخص دلار طی سال اخیر با 9 درصد کاهش مواجه بوده است. پیش‌بینی ها در سال 2018 نیز حاکی از تقویت ارزهای دیگر همچون یورو است. در این صورت پیش‌بینی می‌شود با وجود افزایش نرخ بهره آمریکا، شاخص دلار نتواند رشد چندانی را نداشته باشد.  با توجه به این که همواره بین روند شاخص دلار و قیمت کامودیتی ها رابطه معکوس وجود دارد، این موضوع نیز می تواند اهرمی برای رشد این کالاها باشد. نفت سال گذشته کارنامه موفقی را به ثبت رساند. توافق اوپک و روسیه در خصوص کاهش تولید 1.8 درصدی بشکه نفت اثر ملموسی بر روند قیمتی این کالا داشت. با توجه به اینکه حدود 60 درصد از بورس تهران در اختیار شرکت های کالامحور است، چشم انداز مثبت قیمت کامودیتی ها می تواند اثر مستقیمی بر روند بورس داشته باشد. با این اوصاف قطعا بورس تهران روزهای درخشانی را پیش رو دارد، با این وجود احتمال ریسک‌های روانی در بازار ممکن است در مقاطع کوتاهی شاخص را با نوسانات محدودی روبه رو کند. در آخر بسیاری از مولفه‌های موثر در بازارهای جهانی حکایت از تداوم رشد قیمتی کالاهای پایه در سال 2018 دارد. برهمین اساس، اثر مستقیم رشد قیمتی کامودیتی‌ها بر بورس تهران دور از انتظار به نظر نمی‌رسد.

احسان طیبی _ مدیر صندوق کارگزاری بانک صنعت و معدن
فاز اصلاحی به معنی ریزش شاخص نیست
شاخص بورس پس از فتح قله های متوالی مثبت در ابتدای ماه گذشته، با بروز برخی ناآرامی ها در سراسر کشور در کنار قانون جدید سازمان بورس مبنی بر عدم ارائه گزارش پیش بینی برای سود شرکت ها وارد یک فاز اصلاحی گردید.
با این حال فاز اصلاحی که شاخص وارد آن شده است را نمی توان به‌ عنوان یک ریزش در نظر گرفت چراکه تمامی عوامل بنیادی محرک افزایش قیمت سهام از جمله قیمت های جهانی و نرخ دلار صعودی بوده اند و از طرف دیگر ناآرامی به وجود آمده در سطح کشور به دلیل پراکندگی زیاد بعید به نظر می‌رسد که طولانی مدت باشد و همین باعث خواهد شد که فروشندگانی که به دلیل ترس از به هم ریختگی نظم اقدام به فروش گرفته‌اند دوباره سهام خود را خریداری می‌کنند. باتوجه به حمایت‌های اخیر حقوقی‌ها در سهام بزرگ بازار موجبات رشد هرچه بیشتر بازار سرمایه را فراهم خواهد آورد. در هفت‌های اخیر شاخص بورس اوراق بهادار تهران از مقاومت 90هزار واحدی پس از گذشت قریب به چهار سال با قدرت عبور نمود، به نظر می آید که باتوجه به گزارشات 6 ماهه خوب شرکت های بزرگ (شاخص ساز) حاضر در بازار و تعدیل مثبت اکثر آنها مقاومت مذکور تبدیل به حمایتی برای شاخص گردد. از طرف دیگر باتوجه به قیمت های جهانی فلزات، سنگ آهن، نفت و پیش بینی های روند آتی آنها به نظر می رسد  که از این جنبه احتمال افزایش سودآوری شرکت ها بیش از کاهش سودآوری آنها باشد. در کنار توضیحات فوق تفکر متفاوت تیم اقتصادی جدید دولت دوازدهم نسبت به وضعیت رکودی اقتصاد و رشد نرخ دلار هم عامل مثبت دیگری برای افزایش سودآوری شرکت‌های حاضر در بازار خواهد بود.