در نخستین نشست بررسی چالش‌های شش دستورالعمل اصلاحی سازمان بورس و اوراق بهادار که به همت کانون نهادهای سرمایه‌گذاری برگزار شد، جمعی از سرمایه‌گذاران حقیقی و نمایندگان شرکت‌های حقوقی با حضور مدیرانی از سازمان بورس به مزایا و نقدهای موجود در اصلاحات اخیر پرداختند.

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،در ابتدای این جلسه وحید روشن‌قلب، رییس اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس با اشاره به تغییرات رخ داده در شش دستورالعمل اخیر سازمان بورس گفت: این تغییرات ناشی از ضرورت‌هایی از جمله حذف پیش‌بینی سود هر سهم پس از کسر مالیات به دلایل مختلفی از جمله نبود ارقام واقعی نرخ ارز یا قیمت جهانی کالاها در آینده بود که باعث می‌شد هیأت مدیره شرکت با اعلام EPS ارقامی را به طور فرضی اعلام کند در حالی که اختیاری در این زمینه نداشت و باعث می‌شد تا در طول دوره مالی این پیش‌بینی‌ها با تغییرات زیادی مواجه باشند.

وی افزود: به طور متوسط تغییر EPS شرکت‌ها در سال 95 با انحراف 466 درصدی نسبت به ارقام واقعی همراه بود که ناشی از دستکاری EPS یا ارائه تعدیل سود به بازار در زمان‌های مورد نیاز بود.

این مقام مسئول با بیان اینکه در گزارش‌های پیش‌بینی سود تنها به موارد محدودی از فرایند عملکردی شرکت اتکا می‌شد، گفت: در چنین گزارش‌هایی مواردی همچون استراتژی کلی شرکت یا اهداف آن مورد بحث قرار نمی‌گرفت و در تصمیم‌گیری‌ها مغفول می‌ماند. برهمین اساس هیأت مدیره سازمان بورس تصمیم گرفت تا در این روند اصلاحاتی را داشته باشد.

گزارش تفسیری سالانه به جای EPS

روشن‌قلب از ارائه گزارش تفسیری مدیریت از سوی ناشران بازار سهام سخن گفت و افزود: سازمان بورس مبنای گزارش‌های تفسیری مدیریت را براساس استانداردهای بین‌المللی تبیین کرده و از طریق نظرخواهی و دریافت نظرات فعال بازار طی یک پروسه یک ساله و همچنین بررسی امکان جایگزینی گزارش تفسیری به جای EPS در نهایت دستورالعمل‌های اصلاحی را نهایی و برای اجرا ابلاغ کرده است.

به گفته وی، در دستورالعمل افشای اطلاعات با اهمیت نیز علاوه بر انتشار گزارش‌های صورت‌های مالی که مبنای ارائه گزارش‌های تفسیری مدیریت قرار می‌گیرد، باید اطلاعات با اهمیت به محض وقوع به سهامداران اعلام شود و اطلاعات واقعی به جای پیش‌بینی مبنای تصمیم سرمایه‌گذار باشد.

مکانیزم توقف بازگشایی نمادهای معاملاتی کوتاه‌تر شود

رییس اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس به فرایند توقف و بازگشایی نمادهای معاملاتی و تغییرات ایجاد شده پس از اصلاح دستورالعمل نحوه انجام معاملات در بازار اشاره کرد و گفت: توقف نماد معاملاتی در حالی به دلیل وجود اطلاعات با اهمیت رخ می‌داد که با سازوکارهای جدید مقرر شد، براساس اطلاعات سامانه کدال اطلاعات با اهمیت شرکت‌ها منتشر و در عین حال مکانیزم توقف بازگشایی نمادهای معاملاتی کوتاه‌تر شود. براین اساس اگر به طور مثال مزایده‌ای برای ناشر شرکت به نتیجه رسید از وی خواسته می‌شود تا آثار سود و زیانی به علاوه پیوست‌های اجرایی قرارداد را ارائه دهد تا بدین ترتیب فرایندی پیش‌کنترلی برای انتشار اطلاعات صحیح و واقعی در کدال وجود داشته باشد.

وی افزود: پیش از این در حالی نسبت به توقف نمادهای معاملاتی با تعدیل سود 20 درصدی و 50 درصدی انتقادهایی از جمله سلیقه‌ای بودن توقف نمادها وجود داشت که در دستورالعمل جدید زمان بازگشایی نمادها تبیین شده است. در عین حال با افزایش اختیارات بورس‌ها در زمینه نظارت بر ناشران امکان بررسی آن دسته از شرکت‌هایی که دستورالعمل افشا و پذیرش را رعایت نکرده‌اند فراهم شده است. عدم رعایت این دستورالعمل در دوره‌های زمانی متمادی و به طور پیوسته می‌تواند در نهایت به لغو پذیرش ناشر در بورس و فرابورس بیانجامد و براین اساس مقرر شده تا روزانه نسبت به الزاماتی که از سوی ناشر رعایت نشده به بازار سهام هشدار داده شود.

در این نشست رییس اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس در پاسخ به این انتقاد که چه مکانیزمی برای جلوگیری از معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی با توجه به اینکه شرکت‌ها از این پس پیش‌بینی سود را ارائه نخواهند کرد، در دستور کار نهاد ناظر بازار سرمایه قرار گرفته است، گفت: زمینه استفاده از اطلاعات نهانی با توجه به گزارش‌های قبلی و کنونی منتشر شده از سوی شرکت‌ها نشان می‌دهد که در گزارش‌های پیش‌بینی امکان سوء استفاده از اطلاعات نهانی بیشتر بوده و در حال حاضر با حذف پیش‌بینی سود چنین امکانی از بین رفته است.

به گفته وی حداقل اتفاقی که در این زمینه رخ داده، این است که امکان پیگیری و بررسی گزارش‌های جدید براساس گزارش تفسیری مدیریت افزایش یافته و براین اساس رسیدگی به تخلفات احتمالی نیز افزایش یافته است. این اتفاق تنها در شرکت‌های کوچک بازار سهام نبوده و بسیاری از شرکت‌های بزرگی که تا قبل از این با درصدهای بالایی پیش‌بینی سود خود را محقق می‌کردند، نیز رخ داده است.

وی با استقبال از پیشنهاد امکان تفکیک و طبقه‌بندی تابلوی معاملات بازارهای مختلف بورس و فرابورس در سامانه مدیریت فناوری بورس، در پاسخ به این انتقاد که چرا مؤلفه‌هایی همچون قیمت تمام شده خرید مواد اولیه و فروش یا موجودی انبارها در گزارش‌های تفسیری مدیریت ارائه نمی شود،گفت: گزارش‌های تفسیری مدیریت نه تنها تحلیل بیشتری را برای تحلیلگر فراهم می‌کند بلکه مانع از وقوع انحراف‌ها در پیش‌بینی‌ها می‌شود. هرچند گزارش‌های تفسیری مدیریت فعلی را نمی‌توان به عنوان گزارش‌های کامل و مدونی در نظر گرفت و نمی‌توان انتظار داشت که به طور 100درصد با دستورالعمل‌های جدید مطابقت داشته باشد و بتواند نیازها را برطرف کند اما سازمان بورس به طور مداوم برای بهتر شدن سازوکارها در حال پیگیری است.

به گفته وی در سامانه کدال احتمال ایجاد برخی تغییرات و افزایش مجموعه‌ای از اقدام‌ها برای شرکت‌ها در حال انجام بوده و روندهای اصلاحی در حال انجام است.

روشن‌قلب با بیان اینکه نباید موضوع گزارش تفسیری مدیریت را به کل موضوع اصلاح دستورالعمل‌های اصلاحی نحوه انجام معاملات در بازار سهام تعمیم داد، گفت: با پیگیری سازمان بورس و درخواست فعالان بازار سهام می‌توان گزارش تفسیری بهتری به بازار ارائه داد.

رییس اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس تاکید کرد: گزارش‌های با اهمیت در حال حاضر برمبنای بودجه شرکت‌ها است و مقرر شده شرکت ها تا پایان سال مالی چنانچه تغییری نسبت به پیش بینی سود خود داشته باشند، به صورت موازی با گزارش تفسیری مدیریت اعلام کنند.

وی افزود: با توجه به انتشار اطلاعات 9 ماهه شرکت‌ها به طور طبیعی فراوانی تعدیل سود شرکت‌ها بیشتر بوده و این در حالی است که عدم آگاهی کافی مدیران شرکت‌ها برای ارائه گزارش تفسیر مدیریت ایجاب می‌کند که این گزارش‌ها به تدریج تکمیل و موثر واقع شود. در عین حال نمی‌توان انتظار داشت برای کارشناس بورس وقتی همزمان 20 گزارش 20 صفحه‌ای ارسال می‌شود، در همان نگاه اول متوجه وجود تعدیل با اهمیت سود در گزارش شود و این در حالی است که مسئولیت انتشار اطلاعات با اهمیت برای سهامی که در حال معامله است برعهده مدیران شرکت است. اما اینکه چرا دوره توقف نماد معاملاتی طولانی شده مسئله‌ای قابل درک است.

روشن‌قلب با اشاره به مدت زمان بازگشایی نمادهای شرکت‌های نوع الف و ب از محدودیت سیستم معاملات برای بازگشایی نماد‌های معاملاتی سخن گفت و افزود: با برچیده شدن حجم مبنا و دامنه نوسان باز مشکل انتشار اطلاعات با اهمیت پس از ساعت معاملات و بازگشایی در روز بعد برداشته خواهد شد.