ونزوئلا جزو کشورهایی است که با ایران رابطه تجاری و سیاسی مداومی داشتهاست. اما این روزها ونزوئلا حال خوشی ندارد. اقتصاد این کشور از پا درآمده و نیکولاس مادورو رئیسجمهوری آن به دردسر افتادهاست.
صبحهای همه روزهای هفته، صفی طویل از مردم بدبخت و بیچاره مقابل اداره گذرنامه ونزوئلا شکل میگیرد. نام این اداره SAIME است. از وقتی که بدبختی، فلاکت و خشونت به بخشی از زندگی روزمره مردم ونزوئلا تبدیل شده، این اداره نیز به پاتوق هرروزه آنها تبدیل شدهاست. خشونتها و مصیبتها، زندگی را در این کشور غیرقابل تحمل کردهاست. به همین خاطر است که هر روز تعداد بیشتری به اداره گذرنامه پناه میبرند و فرم مهاجرت به هر جایی از دنیا را پر میکنند تا از کشور خود فرار کنند. اما خیلی از آنها به هدف خود نمیرسند. در ماه سپتامبر بود که دولت اعلام کرد دیگر پلاستیک کافی برای ساختن ورقههای پاسپورت ندارد. مارتین یکی از صدها متقاضی که از وضعیت خسته شده، میگوید: «به من گفتهاند که حداقل هشت ماه باید صبر کنم.» البته یک رشوه 250دلاری میتواند میزان انتظار را کمتر کند.
هرچه این اوضاع وخیمتر میشود، رژیم ونزوئلا نیز سختگیرتر میشود. دولت با سیاستهای خود اقتصاد را از پا درآورده و جانی برای دموکراسی نگذاشتهاست. طبق آمارهای رسمی بانک مرکزی، اقتصاد این کشور در سال گذشته 18.6درصد کوچکتر شد. این دادهها به دست رویترز رسیده و آن را همهجا منتشر کردهاست. نرخ تورم در این کشور در آن زمان 800درصد بود.
البته اینها ارقام موقتی هستند که نیاز به تجدیدنظر دارند. شاید این ارقام دیگر هیچگاه به صورت رسمی منتشر نشوند. (از یک سال پیش تاکنون، بانک مرکزی دیگر هیچ دادهای را به صورت رسمی اعلام نکردهاست.) میزان نرخ تورم با پیشبینی صندوق بینالمللی پول برابری میکند و به نظر میرسد که قیمت مصرفکننده امسال بیش از 2.200 درصد افزایش پیدا کند. بررسیهای واحد تحقیقات اکونومیست نشان میدهد کاهش رشد اقتصادی این کشور در سال گذشته حدود 13.7درصد بودهاست. این میزان از کاهش تولید یونان در اوج بحران یورو نیز شدیدتر است. ونزوئلا در سال 2001 ثروتمندترین کشور امریکای لاتین بود؛ اکنون فقیرترین کشور در این منطقه به شمار میآید.
نیکولاس مادورو رئیسجمهوری ونزوئلا که عاشق رقص سالسا است، به همه این خبرها با جنجال پاسخ میدهد. او همیشه مافیای بیرونی را مقصر اعلام میکند و همهچیز را تکذیب میکند. او بلافاصله پس از آنکه آمار بانک مرکزی در رویترز منتشر شد، نلسون مرنتس رئیس این بخش را اخراج کرد. احتمالاً او را مقصر این اتفاقات میدانستهاست و این روش را برای تنبیه او انتخاب کردهاست.
*کمارزشترین ارز دنیا
اوضاع بازار ارز بسیار خراب است. یک اسکناس 100 بولیواری در بازار سیاه ارزشی کمتر از 3 سِنت دارد. برخی از فروشندگان به جای اینکه پولها را بشمرند، آنها را وزن میکنند. قرار است اسکناسهای جدیدی روانه بازار شوند و جایگزین قدیمیها شوند. ارزش ارز این کشور به سرعت در حال پایین آمدن است و دولت راهی پیش روی خود نمیبیند. برخی از کارشناسان اقتصادی از وضعیت اقتصاد ونزوئلا با عنوان «تراژیکونومیکس» یاد میکنند یعنی اقتصادی که با تراژدی همراه شدهاست. اما سیاستهای دولت دردی از مردم دوا نمیکند. رئیس جدیدی که برای بانک مرکزی این کشور انتخاب شده با اینکه پیشتر استاد دانشگاه بوده اما اکنون نمیتواند کاری را از پیش ببرد.
هرچه اوضاع وخیمتر میشود اقدامات مادورو بدتر میشود. او دودستی به قدرت چسبیده و تمام تلاش خود را میکند که آن را رها نکند. البته رژیم ادعا میکند که به دنبال برقراری دیالوگ و گفتوگو با مخالفان است. اما در این جهت هیچ اقدام عملی صورت نگرفتهاست. حالا تنها امید مادورو به افزایش قیمت نفت است. او خوشحال است که قیمت نفت از 21دلار به 45دلار در ازای هر بشکه در سال 2016 رسیدهاست. تولید در این کشور 10درصد کاهش یافته و انتظار نمیرود که در سال 2017 افزایش داشتهباشد. منابع خارجی این کشور کمتر از 11میلیارد دلار است و این کشور هیچ دارایی دیگری به جز نفت ارزان ندارد. هیچکدام از اینها نمیتواند صف طویل مقابل اداره گذرنامه را کوتاه کند.