تکمیل حلقه‌های مفقوده بازار سرمایه با موسسات رتبه‌بندی

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،علی صحرایی اظهار داشت: افزایش اشتغال و بهره‌وری در کشورها منوط به مسیر توسعه‌ای است که شرکت‌های بزرگ ایجاد کرده‌اند و کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته با استفاده از خدمات شرکت‌های رتبه‌بندی اعتباری اقدام به شناسایی حرفه‌ای‌ ریسک ناشران و کاهش نرخ هزینه‌های تامین مالی کرده‌اند.

علی صحرائی؛ مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران در اولین کنفرانس رتبه‌بندی و ریسک اعتباری که روز چهارشنبه 18 مهر ماه برگزار شد گفت: بنابر آمارهای جهانی در سال 2016 بالغ بر سه میلیون و 500 هزار فقره خدمات رتبه‌بندی اعتباری در دنیا انجام شده است که500 هزار فقره از آنها درخصوص شرکت‌های سهامی و یک میلیون و 700 هزار فقره درخصوص اوراق بدهی صورت گرفته است.

حجم تامین مالی در دنیا

صحرائی با بیان اینکه براساس آمارهای منتشر شده توسط فدراسیون جهانی بورس‌ها (WFE) میزان تامین مالی در دنیا از طریق بازار بدهی بالغ بر 47 درصد است و مابقی تامین مالی از طریق بازارهای سرمایه انجام می‌شود، گفت: در سال 96 تامین مالی از طریق بازار سرمایه در کشور ما حدود 11 درصد تعیین شده است. این میزان تامین مالی در بازار سرمایه بالغ بر 83 هزار میلیارد تومان است که با بهره‌گیری از افزایش سرمایه، اوراق بدهی و اسناد خزانه اسلامی انجام شده است.

مدیرعامل بورس تهران با اشاره به این امر که تامین مالی در ایران بانک‌محور است ادامه داد: حدود 80 درصد تامین مالی در کشور از طریق بانک‌ها صورت می‌گیرد. آنچه در کشور ما حادث شده براساس این نگرش تاریخی شکل گرفته که بانک‌ها محور تامین مالی هستند. البته این امر ناقض خدمات ارزنده بانک‌ها نیست.

خدمات موسسات رتبه‌بندی اعتباری

در ایجاد سنگ بنا، رشد و تعالی کشور بانک‌ها نقش اساسی داشته‌اند اما بهره‌گیری از خدمات موسسات رتبه‌بندی اعتباری دارای کارکردی متفاوت است. افزایش اشتغال و بهره‌وری در کشورها منوط به مسیر توسعه‌ای است که شرکت‌های بزرگ ایجاد کرده‌اند. کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته با استفاده از خدمات شرکت‌های رتبه‌بندی اعتباری اقدام به شناسایی حرفه‌ای ریسک ناشران و کاهش نرخ هزینه تامین مالی کرده‌اند.

شناسایی ریسک ناشران

وی با اشاره به اینکه شناسایی ریسک ناشران برای تامین مالی اکنون به مدد بانک‌ها صورت می‌پذیرد گفت: هم‌اکنون شناسایی ریسک ناشران سیستماتیک و یکپارچه نیست. این در حالی است که موسسات رتبه‌بندی کار شناسایی ریسک‌ها را به صورت حرفه‌ای انجام می‌دهند و می‌توانند در کاهش هزینه‌های تامین مالی به میزان قابل ملاحظه‌ای موثر واقع شوند.

رتبه‌بندی سرمایه‌گذاران

صحرائی افزود: اکنون بانک‌ها به منظور ارائه خدمات عقود مشارکتی، رتبه‌بندی مشتریان خود را به صورت مستقل و با بهره‌گیری از سوابق مشتریان انجام می‌دهند. این عقود مشارکتی نرخ‌های ثابتی دارد که بدون توجه به درجه و رتبه ریسک مشتریان تنظیم شده‌اند. در صورتی که فلسفه به کارگیری خدمات موسسات رتبه‌بندی، لحاظ ریسک مشتریان در هزینه‌های تامین مالی است.

وی با بیان اینکه در هیات مدیره سازمان بورس قانون بهره‌گیری از موسسات رتبه‌بندی در سال 95 تصویب شد، اظهار داشت: در شهریورماه سال 96 اصلاحاتی روی این قانون صورت گرفت و به این ترتیب حلقه مفقوده بازار سرمایه شناسایی و یکی از نهادهای غایب این بازار متولد شد.

حفظ اعتماد

مدیرعامل بورس تهران با اشاره به اینکه بخش مهمی از خدماتی که نهادهای بازار سرمایه انجام می‌دهند به اعتبار این بازار کمک می‌کند، اظهار داشت: ‌در بحران سال 2008 ماریو دراگی (رییس بانک مرکزی اروپا) گفت: «من هر تلاشی را انجام می‌دهم که به اعتماد عمومی خدشه وارد نشود. » با توجه به اینکه کارکرد موسسات رتبه‌بندی اعتباری شناسایی و اندازه‌گیری ریسک ناشران است لذا ارزیابی‌های آنها باید مستقل و براساس اصول حرفه‌ای انجام شود. بنابراین با در نظر گرفتن این واقعیت که نیازهای نقدینگی نا محدود و منابع محدود است؛ این ارزیابی‌ها به تصمیمات سرمایه‌گذاران در تخصیص بهینه منابع کمک شایان توجهی می‌کند. بر همین مبنا سرمایه‌گذاران با شناسایی میزان ریسک‌پذیری خود و با اطلاع از رتبه ریسک ناشران می‌توانند در انتخاب گزینه‌های مناسب سرمایه‌گذاری آگاهانه‌تر عمل کنند.

نقشه راه حضور سرمایه‌گذاران خارجی

مدیرعامل بورس تهران با بیان اینکه برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی نیازمند بهره‌گیری از موسسات رتبه‌بندی اعتباری هستیم ادامه داد: ایران از لحاظ میزان GDP جزو 20 کشور برتر دنیا قرار دارد، اما تنها کشوری است که از مکانیزم رتبه‌بندی اعتباری بی‌بهره است. با در نظر گرفتن این حقیقت که در دنیا تصمیمات سرمایه‌گذاران بر اساس اصل هزینه- فایده و مبتنی بر تناسب ریسک و بازده است، لذا به کارگیری موسسات رتبه‌بندی در ایران می‌تواند امکان تصمیم‌گیری بهتر برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را افزایش دهد. وی تاکید کرد: باید تلاش خود را در خصوص نهادینه‌سازی استفاده از خدمات موسسات رتبه‌بندی اعتباری در ارزیابی ریسک سرمایه‌گذاری‌ها به کارگیریم.

ریسک اعتباری ناشران

در این راستا باید ریسک اعتباری ناشران مشخص و منتشر شود تا در زمان‌های تصمیم‌گیری در دسترس تامین‌کنندگان مالی و سرمایه‌گذاران باشد. مدیرعامل بورس تهران با اشاره به اینکه در حال حاضر بانک‌ها و بازار سرمایه با ارائه وثیقه و هزینه بالا تامین مالی انجام می‌دهند گفت: با بهره‌گیری از موسسات رتبه‌بندی هزینه‌های تامین مالی کاهش یافته و جایگاه تامین مالی از طریق بازار سرمایه ارتقا می‌یابد.

وی درخصوص اینکه به کارگیری موسسات رتبه‌بندی در حاکمیت شرکتی کمک می‌کند، گفت: موسسات رتبه‌بندی اعتباری با انتشار رتبه ریسک ناشران به بهبود سطح کنترل‌های داخلی آنها کمک می‌کنند و از این رهگذر منافع سرمایه‌گذاران و صاحبان ســهام نیز به گونه‌ای بهتر تامین می‌شود.

بومی‌سازی ابزارها و نهادهای مالی جدید

مدیرعامل بورس تهران به فعالان بازار سرمایه توصیه کرد: در فرآیند بومی‌سازی ابزارها و نهادهای مالی جدید از تجربه دنیا به نحوی بهره‌برداری شود که به اصل موضوع خدشه وارد نشود چرا که در صورت عدم به کارگیری مناسب ابزارها مسیر مناسب را طی نکرده و دچار آسیب می‌شوند. اما با گزینش و بهره‌گیری مناسب از این ابزارها کشور به صورت جامع بهره‌مند می‌شود و به تبع آن اعتماد عمومی، ارتقای بازار سرمایه و در نهایت اعتلای کشور حاصل می‌شود.