با آنکه برخیها به کارکرد اینستکس اعتقاد نداشتند و تصور میکردند این جریان مالی نمیتواند ما را به کالاهای غیرتحریمی برساند، اما بزودی قرار است اینستکس عملیات مالی خود را شروع کند.
به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین،هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان هم با تأیید این خبر گفته است که نخستین تراکنش در چارچوب سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا (اینستکس) طی هفتههای آینده انجام شود. وزارت امور خارجه امریکا فعلاً هم سدی در برابر اینستکس ایجاد نکرده و سخنگوی این دستگاه گفته با سازوکار مالی اروپا با ایران که تبادل کالاهای غیرتحریمی را تسهیل میکند، مشکلی ندارد.
مورگان اورتاگوس، سخنگوی وزارت امورخارجه امریکا در نشست خبری هفتگی خود در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات جدید وزیر امورخارجه آلمان در تهران درباره سازوکار مالی اروپا با ایران گفت: بهطور قطع هر سازوکاری برای پرداخت که در آن کالاها و خدماتی تبادل شود که در تحریمهای امریکا قرار ندارد، خوب است اما از هیچگونه سازوکار پرداخت از هر کشوری در جهان که اجازه تجارت و یا تعامل نهادها و شرکتها با نهادهای ایرانی تحت تحریم را میدهد، حمایت نخواهد کرد.
صحبتهای مورگان اورتاگوس، سخنگوی وزارت امورخارجه امریکا در حالی است که چندی پیش یک مقام امریکایی مدعی شده بود که واشنگتن در حال بررسی تحریمهای جدید علیه ایران است و یکی از بخشهایی را که هدف گرفته شرکت ایرانی متناظر با اینستکس است.
پس از خروج امریکا از برجام در اردیبهشت ماه سال گذشته، وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس یازدهم بهمنماه گذشته در حاشیه نشست اتحادیه اروپا اعلام کردند کانال ویژه پرداخت اروپا و ایران تحت عنوان «سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا(اینستکس)به ثبت رسمی رسیده است.این سازوکار در گام نخست تجارت کالاهای اساسی (مواد غذایی و دارو) را تحت پوشش قرار میدهد، اما پس از آن دامنهاش گسترش خواهد یافت.
هایکو ماس وزیر خارجه آلمان هم در بازگشت از ایران در خصوص اجرایی شدن سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا نیزپیشبینی کرد که با تکمیل شدن مراحل نهایی، طی هفتههای آینده نخستین تراکنش مالی در این چارچوب انجام گیرد.
وی ادامه داد: اتحادیه اروپا بهطور متحد در حال تلاش برای حفظ و توسعه همکاریهای اقتصادی با ایران است.پایبندی ایران به تعهدات خود در توافق هستهای پس از یکسال از خروج امریکا از برجام نشان از رهبری هوشمندانه و سیاستمدارانه این کشور در عرصه بینالمللی است.
در این میان حمید بعیدینژاد سفیر ایران در انگلیس هشدار داده بود که با تحریم نهاد مالی متناظرِ ایرانی اینستکس توسط امریکا، این سازوکار «عملاً نابودشده و دیپلماسی اروپا به شکست کامل میرسد.»
بلومبرگ نیز گزارش داده است که اگر تحریمهای جدید امریکا اعمال شوند، احتمالاً تلاشهای اروپاییها برای تجارت با ایران از طریق دور زدن استفاده از دلار و نظام مالی امریکا بیش از پیش با مشکل مواجه خواهند شد.
بلومبرگ در ادامه گزارش خود افزود: چنین اقداماتی باعث گستردهتر شدن شکاف بین اروپاییها با دولت ترامپ که معتقد به کمپین فشار حداکثری بر ایران است، خواهد شد.
الی گرانمایه، از کارشناسان ارشد شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا گفت: اگر دنبال تحریم اینستکس ایرانی باشید در واقع در تلاش برای کشتن اینستکس هستید. اگر امریکا این کار را انجام دهد به نظرم حمایت سیاسی بیشتری در اروپا برای مخالفت با اقدامات امریکا صورت خواهد گرفت.