روند صعودی مناسبات اقتصادی اروپا و ایران در «پسابرجام»

به گزارش پایگاه خبری سرمایه گذاری آنلاین، دراین سال‌های دشوار مبادلات تجاری و اقتصادی ایران با جهان خارج تنها به چند کشور آسیایی مانند چین، هند، کره و ترکیه محدود شد. اما با امضای هفت کشور مذاکره‌کننده هسته‌ای پای سند برجام ورق به نفع دوطرف برگشت.

بین سال‌های 2010 تا 2013 میلادی (دی 88 تا دی 92) اروپایی‌ها تحریم‌های اقتصادی سنگینی علیه ایران اعمال کردند که ممنوعیت فروش نفت از سوی ایران نیز یکی از این تحریم‌ها بود. در سال 2013 میلادی (92-91) در پی انتخاب حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اعتدالگرای این کشور اروپایی‌ها وارد مذاکره برای رسیدن به توافقی با ایران شدند که به مذاکرات ایران و 1+5 معروف شد. این مذاکرات دو سال بعد یعنی در سال 2015 میلادی (94-93) به نتیجه رسید و برجام حاصل آن شد. رهبران اروپایی پس از امضای این توافق آن را فصل تازه‌ای در روابط میان ایران و اتحادیه اروپا دانستند.سطح همکاری‌های تجاری ایران و اروپا پس از برجام 60درصد افزایش پیدا کرد.
به محض امضای سند برجام، اروپایی‌ها نخستین کشورهایی بودند که هیأت‌های تجاری و اقتصادی خود را روانه تهران کردند به طوری که در دوران پسابرجام بیش از 200 هیأت اقتصادی از کشورهای اروپایی وارد ایران شدند که بخشی از توافق‌ها و تفاهمات صورت گرفته آنها به همتایان ایرانی خود به بارنشسته و اجرایی شده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به تحویل 12 هواپیمای ایرباس و‌ ای تی آر، امضای قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی با شرکت توتال فرانسه، اجرای قرارداد پژوی فرانسه با ایران خودرو برای تولید نخستین خودروی پسابرجامی اشاره کرد.
البته دراین دوره تنها مبادلات بازرگانی و همکاری‌های صنعتی و تولیدی ایران و اتحادیه نبود که با رشد قابل توجهی همراه شد، چراکه در کنار تمام این همکاری‌ها، مشارکت مالی ایران و اروپا نیز گسترش یافت که نشان از تعمیق روابط دو طرف دارد. درکنار توسعه روابط کارگزاری بانک‌های ایران و اروپا تاکنون سه قرارداد تأمین مالی در قالب فاینانس به ارزش 6.5 میلیارد یورو میان ایران و بانک‌های اروپایی منعقد شده است.
عبور همکاری‌های ایران و اروپا از مرز تجارت صرف باعث شده است تا دو طرف چشم‌انداز بلندمدت تری نسبت به مشارکت‌های اقتصادی خود داشته باشند. به طوری که کشورهای اروپایی در بزنگاه‌های سیاسی به گونه‌ای عمل کرده‌اند که نشان از این واقعیت دارد. در موعد پیشین تمدید سند برجام توسط رئیس جمهوری امریکا که اما و اگرهای فراوانی درخصوص آن وجود داشت، بانک‌های اتریش و دانمارک قرارداد اختصاص فاینانس برای پروژه‌های ایرانی را امضا کردند. درآستانه موعد اخیر تمدید این توافق بین‌المللی (برجام) توسط امریکا نیز این بار یک بانک ایتالیایی با امضای فاینانس 5 میلیارد یورویی با دو بانک ایرانی بزرگترین قرارداد تأمین مالی و وام خارجی یک بانک اروپایی با ایران را امضا کرد. همچنین در پسابرجام قراردادهای متنوعی در حوزه خودرو(پژو و رنوی فرانسه)، هوایی(ایرباس)، نفت و گاز(شل و توتال)، حمل و نقل ریلی(ایتالیا و زیمنس) و... به امضا رسیده است که بخش عمده آنها به ثمر نشسته است. طبق آمارهای اعلامی در دوره پسابرجام حدود 12 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب شده است که اروپایی‌ها سهم بالایی در آن دارند.
همکاری‌های اقتصادی ایران با 28 عضو اتحادیه اروپا در مدت کمی که از امضای برجام می‌گذرد چنان در هم تنیده شده است که به آسانی نمی‌توان آن را متوقف کرد. دراین مدت جدای از رشد بالای تجارت میان طرفین که یکی از دستاوردهای برجام محسوب می‌شود، سرمایه گذاری‌های بلندمدت اروپایی‌ها درایران نشان می‌دهد که دولت‌ها و شرکت‌های اروپایی نگاه بلندمدتی نسبت به ایران دارند و تنها به صادرات یا واردات ساده کالا کفایت نکرده‌اند. این تنوع بخشی در همکاری‌های ایران و اروپا موجب شده است تا دو طرف به شرکای راهبردی تبدیل شوند.
صادرات ایران به اروپا بعد از برجام سه برابر شد
مبادلات مالی ایران و اروپا در 7 ماهه نخست سال 2017 میلادی 80 درصد افزایش یافته است.برابر آماری که به تازگی از سوی کمیسیون اروپا منتشر شده است، مبادلات تجاری ایران و اروپا در هفت ماهه ابتدای سال 2017 نسبت به مدت مشابه سال قبل، معادل 80 درصد رشد داشته است.به گفته مقامات اروپایی میزان صادرات ایران به اروپا بعد از برجام سه برابر شده است.حجم تجارت کالایی ایران با 28 کشور عضو اتحادیه اروپا در 10 ماهه نخست سال 2017 به رقم 16میلیارد و 600 میلیون یورو رسید که در مقایسه با مدت مشابه پارسال 61.6درصد رشد داشت.
اگر آمار تجارت ایران با اتحادیه اروپا مورد رصد قرار گیرد تا قبل از سال 90حجم تجارت ایران با کشورهای اروپایی دو رقمی بود و حتی در سال 90 حجم تجارت رکورد 24 میلیارد دلار را ثبت کرد اما بواسطه تحریم از سال 91 حجم تجارت ایران با کشورهای اتحادیه اروپا تقلیل پیدا کرد و حتی در مقاطعی رقم 1.1 میلیارد دلار را ثبت کرد.در این میان صادرات اتحادیه اروپا روند نزولی داشت و ایران مجبور به تغییرشرکای تجاری خود شد.از سال 90اروپایی‌ها صادرات خود به ایران را محدود کردند به نحوی که در برخی از سال‌ها حجم صادرات آنها به ایران به2.9 میلیارد دلار رسید.اما بعد از برجام اعداد و ارقام تجارت تغییرات جدی کرد .